◙ Werkgroep Guatemala van EU-LAT Netwerk op tien computerschermen
We verzamelden ons achter tien computerschermen op 5 december.
De aanwezigen die in Guatemala gevestigd zijn, lichtten ons uitgebreid in over de actuele conjunctuur. Hieronder maar een paar ítems.
Binnenland: De regering besloot dat er tussen nu en mei 2026 niets zal worden ondernomen tegen Consuelo Porras van het Openbaar Ministerie.
De bekommernis is namelijk: wie zal de rekening betalen als er echt iets wordt gedaan tegen Porras. Journalisten? de Semilla Partij? De bevolking die wacht tot er iets gebeurt, raakt steeds gefrustreerder. Het Openbaar Ministerie zal sterker worden en doorgaan met zijn acties. Het is een complexe situatie. Het treft president Arévalo misschien niet direct. Maar veel mensen zullen lijden. Andere analisten geloven dat Arévalo er zou kunnen uitgegooid worden.
Buitenland: President Arévalo had reeds een ontmoeting met Marcos Rubio, minister van Buitenlandse Zaken van de regering Donald Trump. Beiden maakten al afspraken over migratie, veiligheid, georganiseerde misdaad en handel. Krijgt Guatemala weer het ‘label’ van ‘Veilig derde land’ opgeplakt? Marcos Rubio zou niet happig zijn om een staatsgreep in Guatemala te steunen.
Toekomstig Bezoek van de Commissie Mensenrechten van de Europese Unie
Het bezoek is voorzien voor einde maart volgend jaar. Onze werkgroep zet zich aan het werk om een script op te stellen met de punten die we willen dat de Europarlementariër op zijn agenda zet voor zijn bezoek. We vertrekken als basis van het document met de inkrimping van de vrije meningsuiting en de ruimte voor de civiele maatschappij.
Sancties: Het Europees Parlement plaatste begin dit jaar reeds een vijftal corrupte individuen op de sanctielijst. Tijdens de vergadering beraadslaagden we over verdere stappen: Namen van corrupte individuen; redenen om ze te sanctioneren;…
◙ Ontmoeting met delegatie van het Xinca Parlement in Brussel
CIDSE (Internationale koepel – met zetel in Brussel – van de katholieke NGO’s, zoals b.v. Broederlijk Delen) nodigde de leden van de ‘Werkgroep Guatemala’ van EU-LAT Netwerk uit voor een beklijvende ontmoeting. We luisterden geboeid door zoveel weerstand en geïrriteerd door zoveel onrecht.
Het Xinca Parlement werd gesticht in 2003 met de bedoeling de eigen taal en cultuur in stand te houden. De Xincas zijn vooral gesitueerd in delen van het departement Santa Rosa en Chiquimula.
Maar in 2004 werd de bevolking opgeschrikt. Het Ministerie van Energie en Mijnen verleende 14 licenties aan het Canadees Mijnbedrijf Escobal om de ondergrond te exploreren naar zilver en goud in San Rafael Las Flores. Daarop volgde een lange strijd van de lokale bevolking tegen het bedrijf.
Twee betrokkenen kwamen het ons uitleggen.
Advocaat Quelvin Jiménez is lid van het Xinca Parlement en verdediger van de rechten van de inheemse Xinca-bevolking,
Hij werd slachtoffer van lastercampagnes en stigmatisering via sociale media en door Justitie geïntimideerd. Ook doodsbedreigingen werden hem geserveerd.
Luis Fernando García Monroy kreeg het op zijn beurt zwaar te verduren. De aanval vond plaats toen hij op weg was naar huis.
Een bekende begon hem te beledigen.
“Hij stapte uit zijn voertuig met een machete en begon te zeggen dat hij me ging vermoorden, dat hij iemand van mijn familie ging vermoorden en dat ik ervoor zou boeten.”
Zijn 16-jarige broer werd daarop door de agressor aangevallen.
In april 2013 verleende het Guatemalteekse Ministerie van Energie en Mijnen een exploitatievergunning voor het ontginnen. Daarna escaleerde het conflict rond de mijn.
Op 27 april 2013 vuurden veiligheidsagenten van het bedrijf traangas en rubberen kogels af op leden van de gemeenschap die protesteerden voor de ingang van de mijn, waarbij verschillende van hen gewond raakten.
Het bedrijf begon te opereren in 2014, maar al die tijd was er geen sprake van een legitieme volksraadpleging, die nochtans geboden is.
Sinds 2017 werden de mijnbouwactiviteiten stilgelegd, na verschillende beroepen door het Centrum voor Legale Milieu en Sociale Actie (CALAS). Het Hooggerechtshof beval een voorlopige opschorting en de uitvoering van een gemeenschapsraadpleging met het Xinca volk.
Vandaag wordt een bikkelharde strijd geleverd tussen de bevolking en het bedrijf, dat verwoede pogingen onderneemt om via valse volksraadplegingen toch het pleit te winnen.
◙ Europese Unie verlengt sancties tegen 5 corrupte functionarissen,
Op de lijst staan de procureur-generaal María Consuelo Porras Argueta en drie andere functionarissen van het Guatemalteekse openbaar ministerie: secretaris-generaal Ángel Arnoldo Pineda Ávila; hoofd van het speciale openbaar ministerie tegen straffeloosheid José Rafael Curruchiche Cucul en magistratt Leonor Eugenia Morales Lazo De Sánchez . Daarnaast rechter Fredy Raúl Orellana Letona.
De personen op de lijst zijn verantwoordelijk voor het ondermijnen van de democratie, de rechtsstaat en de vreedzame machtsoverdracht in Guatemala.
De tegoeden van de op de lijst vermelde personen worden bevroren en burgers en bedrijven van de Europese Unie mogen geen tegoeden aan hen ter beschikking stellen. Voor de personen geldt ook een reisverbod, waardoor zij het grondgebied van de EU niet mogen betreden of doorreizen.
De Europese Raad heeft de gerichte beperkende maatregelen tegen degenen die verantwoordelijk zijn voor acties die de democratie, de rechtsstaat en de vreedzame machtsoverdracht in Guatemala ondermijnen, met een jaar verlengd, tot 13 januari 2026.
- Met de ‘Werkgroep Guatemala’ van EU- LAT Netwerk hebben we daartoe ons steentje kunnen bijdragen.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités