Info Brief 361
CUC zetelt in de hoogste kringen van het officiële Fonds voor Gronden
Sinds mensenheugenis woedt een onophoudelijke strijd in Guatemala rond grondbezit. Een massa inwoners leeft van de landbouw, maar bezit geen grond. Overleven doen ze met zaaien op minuscule percelen en zweet laten in de uitgestrekte plantages van de grootgrondbezitters. Een van de belangrijke eisen van het gewapend verzet was uitgerekend toegang tot grond voor de boerenbevolking. Dat was einde 1996.
Het Akkoord over de Sociaal-Economische Aspecten en de Agrarische Situatie (1996) daarover stelt dat een stevige en duurzame vrede moet worden opgebouwd op basis van een sociaaleconomische ontwikkeling die gericht is op het algemeen welzijn en die beantwoordt aan de behoeften van de hele bevolking, om situaties van armoede, extreme armoede, discriminatie en sociale marginalisering te overwinnen. De Vredesakkoorden ontwikkelen een reeks richtlijnen om de agrarische situatie en plattelandsontwikkeling aan te pakken. Er wordt gesproken over een doelstelling om de structuur van grondbezit en grondgebruik te veranderen.
In 1999 wordt de staatsinstelling Fonds voor Gronden (Fontierras) opgericht. Heeft die sindsdien haar huiswerk gemaakt?
In maart 2012 stapte vanuit Cobán een mars van boeren die na een week in de hoofdstad aankwam. De boeren wilden dat de regering inging op hun eisen die verband houden met het historische probleem van grondbezit en de verdediging en bescherming van natuurlijke hulpbronnen, die sinds de onder- tekening van de vredesakkoorden worden bedreigd door het economische beleid dat Guatemala positioneert als producent van grondstoffen. (Daniel en nieuwe leden- foto:CUC)
CUC was tijdens die mars van de partij. Tijdens een interview zei coördinator Daniel Pascual: ‘Fontierras werd opgericht, maar wat gebeurde er? De (grond)markt stortte in omdat er te veel vraag was naar grond, maar te weinig aanbod. En wat er beschikbaar was, was niet alleen duur, maar ook van slechte kwaliteit. Grootgrondbezitters waren niet bereid om te verkopen. En als ze wel verkopen, is het uitgeputte grond in landbouwgebied en van slechte kwaliteit.’
De regering van president Bernardo Arévalo laat er geen gras overgroeien. Er werd onlangs een nieuwe raad van bestuur van FONTIERRAS benoemd. Een van de nieuwe leden is Daniel Pascual Hernández. Hij werd aangesteld als directeur van de ‘Sector boerenorganisaties.‘ Voor de ‘Sector inheemse organisaties’ werd Amílcar Geovani Calel Cahuec aangesteld. Hij was voorzitter van de COCODE (Gemeenschapsraad voor Ontwikkeling) van de gemeente Purulhá, Baja Verapaz.
Daniel Pasual werd strafrechtelijk vervolgd vanwege een aanklacht wegens smaad en laster die Ricardo Méndez Ruiz van de verderfelijke (Stichting tergen Terrorisme’ in 2016 indiende.Daniel werd echter vrijgesproken van de aanklacht in februari 2020. Vorig jaar dong hij tijdens de verkiezingen naar een zitje in het Congres voor de partij Winaq. Dat lukte niet. Nu zit de coördinator van onze bondgenoot de boerenorganisatie CUC op een belangrijke post van de staats- instellingen. Hopelijk betekent Fontierras nu echt iets voor de boeren bevolking.
Extreemrechtse organisatie trekt van leer
‘Guatemala Inmortal – Netwerk voor de Verdediging van de Vrijheid,’ een neoliberale groep individuen schoot in zijn kram en publiceerde een communiqué.
Daarin lezen we onder meer:
‘De recente benoeming van Daniel Pascual als directeur van het Fonds voor Gronden (Fontierras) betekent een zware bedreiging voor de stabiliteit en de ontwikkeling van het land… Onder het leiderschap van CUC, met ruggensteun van monseigneur Alvaro Ramazzini werden invasies gedirigeerd en gecoördineerd van finca’s, straatrellen en acties van vandalisme tegen hydro-elektrische projecten.’
Wat betreft fake news moet extreemrechts in Guatemala niet onderdoen voor Donald Trump. Ze schrijven schaamteloos verder:
‘Nog meer alarmerend is de relatie van Daniel Pascual met internationale terreurstructuren zoals Al Qaida, Hamas en Hezbollah.’ (sic)
In naam van Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ stuurden we gelukwensen naar onze bondgenoot voor zijn benoeming.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’
Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités
Info Brief 360
◙ De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten weer in Guatemala
Na zeven jaar afwezigheid was de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (IACHR) eind juli dit jaar nog eens in Guatemala. Dit kon maar gebeuren dank zij de regering van Bernardo Arévalo die de poorten van het land wijd openzette. En dit in tegenstelling met vorige regeringen die onder druk van het ‘Pact van de Corrupten’ de Commissie als de pest buiten hielden.
Tijdens hun bezoek hadden de voorzittende commissaris Roberta Clarke, de rapporteur voor Guatemala, Andrea Pochak, de uitvoerend secretaris Tania Reneaum (die we in juni dit jaar ontmoetten in Brussel – Infobrief 353) en de tweede vicevoorzitter van de IACHR, José Luis Caballero Ochoa, naast andere commissarissen en rapporteurs, een ontmoeting met de procureur-generaal Consuelo Porras van het Openbaar Ministerie.
Tijdens die ontmoeting van de IACHR-Commissie verdedigde het Openbaar Ministerie zich met hand en tand met de opmerking dat het een autonome en onafhankelijke instelling is, die de grondwet objectief toepast en het ontkende dat er sprake zou zijn van criminalisering, en voerde als argument aan dat het een wettelijk mandaat heeft om alle klachten die het ontvangt te onderzoeken.
Op haar beurt sprak de IACHR-Commissie haar ver- ontrusting uit over het aantal mensen dat strafrechtelijk wordt vervolgd en over het enorme aantal mensen tegen wie een onderzoek is of wordt ingesteld door het Openbaar Ministerie, een praktijk die de afgelopen jaren is toe- genomen.
Wat betreft de instrumentalisering van justitie merkte de IACHR-Commissie op dat in Guatemala het strafrechtelijk systeem gebruikt wordt tegen mensenrechtenverdedigers en mensen die deelnamen aan vreedzame protesten en mobilisaties ter verdediging van de democratie. ‘In het bijzonder is er misbruik gemaakt van het strafrechtelijk systeem,’ geven ze aan.
Zoals verwacht ontkende het Ministerie in alle toonaarden dat er sprake is van criminalisering. Hoewel het Openbaar Ministerie een autonoom orgaan is, merkte de IACHR-Commissie op dat alle staatsorganen, met inbegrip van het Openbaar Ministerie, ter verantwoording moeten worden geroepen. Daarom bood de Commissie de staat haar technische steun aan om een mechanisme op te zetten om het functioneren van het Openbaar Ministerie en de impact ervan op de mensenrechten te evalueren.
Er werden 10 aanbevelingen aan de Guatemalteekse staat geformuleerd, waaronder het aansporen van het Openbaar Ministerie om een einde te maken aan de criminalisering van rechters, mensenrechtenactivisten, juristen, journalisten, studenten, leraren, leden van politieke partijen, functionarissen en leden van boeren-, inheemse en vakbondsorganisaties.
In aanvulling op de aanbeveling zei de rapporteur voor Guatemala Andrea Pochak dat alle organismen van de staat verantwoordelijk moeten worden gehouden voor hun functioneren met een mechanisme dat onafhankelijk en transparant is. Ze voegde eraan toe dat ‘het Openbaar Ministerie natuurlijk een autonoom orgaan is dat onafhankelijk moet zijn, maar ook, net als alle andere staatsorganen, onderworpen moet zijn aan het principe van controles en evenwicht (checks and balances) dat inherent is aan een republikeins systeem.’
Zij wees erop dat dit mechanisme niet van kracht is in Guatemala.
‘Daarom beveelt de IACHR-Commissie aan om een onafhankelijke evaluatie uit te voeren van het functioneren van het Openbaar Ministerie en de impact ervan op de mensenrechten, zodat deze beslissingen in Guatemala kunnen worden genomen.’
Roberta Clarke, voorzittend commissaris van de IACHR-Commissie voegde eraan toe dat de Commissie de verantwoordelijkheid heeft om technische samenwerking te bieden bij het uitvoeren van aanbevelingen. Ze wees er ook op dat de Commissie tevens overheidsinstellingen kan ondersteunen bij het opbouwen van de politieke wil om deze evaluatie uit te voeren, zodat de meerderheid van de Guatemalteekse burgers vertrouwen heeft in het Openbaar Ministerie.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités