◙ Bernardo Caal Xol ‘vrij’ met een flinke adder onder het gras
Bernardo kwam vorig jaar in maart vroegtijdig vrij na meer dan vier jaar opsluiting, veroordeeld omwille van zijn verzet tegen multinationale bedrijven die de rivieren en de streek van Cahabón in het departement Cobán verloederen. Indien het niet de doorslaggevende reden was, dan heeft de internationale solidariteit voorzeker een bijdrage geleverd voor die vrijlating.
Zo was er onder meer de uitreiking van de ‘Quetzal Prijs 2019’ door Guatebelga aan Bernardo. Maar ook de onverdroten pogingen van de ‘Ad-Hoc-Groep voor de Vrijlating’ (mede opgestart door Steungroep Solidair met Guatemala), die samen met de advocaat voor de verdediging, de echtgenote van Bernardo en het Europees Netwerk van Oscar Romero Comités gedurende twee en een half jaar wereldwijd mobiliseerde.
Maar er bleef nog een andere aanklacht hangen. We hielden een whatsapp-gesprek met hem.
Tussen 2012 en 2013, toen hij leraar was, functioneerde hij ook als adjunct-secretaris van de Guatemalteekse vakbond voor Onderwijzend Personeel (STEG). Het Ministerie van Onderwijs in samenwerking met de koepel van de vakbond klaagden hem aan omwille van zijn afwezigheid op school, terwijl hij zijn salaris bleef ontvangen.
Op 19 april dit jaar sprak een rechter in Cobán hem vrij.
‘De verdachte was, omdat hij zich bezig hield met vakbondsactiviteiten, waarvoor hij naar behoren gemachtigd was, afwezig van zijn werk als leraar. En daartegenover schrapte de Staat zijn salaris als leraar. De verdachte werd verplicht het geld dat hij als salaris voor zijn werk had ontvangen, terug te geven. Wanneer hij meer ontvangt dan waar hij recht op heeft, is de ambtenaar verplicht dit terug te betalen. Deze terugbetaling moet echter gebeuren via het coactieve economische kanaal, dat in het geval van de beschuldigde niet gevolgd werd,’ benadrukte de rechter.
Als ik dit lees (zonder kennis van juridische vaktaal) ben ik van mening dat die uitspraak niet gebaseerd is op de inhoud, op de feiten (het negeren van zijn recht om vakbondswerk te verrichten tijdens de schooluren zonder loonverlies, zoals de wet voorziet), maar enkel op de procedure (van hoe de beschuldigende instanties tegen hem te werk gingen).
Bernardo reageerde op zijn beurt:
‘Meer dan 10.000 leraren in algemene vergadering gaven mij de positie die ik bekleedde. Maar meerdere jaren werd ik bedreigd dat ik zou worden gevangen gezet, omdat ik mijn vakbondsfunctie uitoefende.’
Hij herinnerde er ook aan ‘dat er drie rechters waren die deze tweede zaak alleen maar hebben gefabriceerd om het Maya Q’eqchi’ volk, mijzelf, het verzet en in dit geval alle leraren van Alta Verapaz te beschadigen.’
Tijdens ons gesprek was hij niet zo enthousiast:
‘Het meest zekere is dat het Openbaar Ministerie in beroep gaat tegen het vonnis en dat het nog ongeveer vijf jaar zal duren. Het idee is om mij het zwijgen op te leggen. De stappen van het Openbaar Ministerie zouden zijn: Beroep, Cassatie, Verdediging. Het duurt ongeveer 5 jaar.’
◙ Mariana Lara Palacios presenteert een doctoraatsseminarie
Mariana is medewerkster van de zusterband tussen de gemeente Herent en de regio’s Nimlahacoc en Nimlasachal. Over een paar dagen presenteert ze in het Engels voor de KULeuven een doctoraatsseminarie.
Titel van het script: ‘Toegang tot Justitie voor inheemse vrouwen in post-conflictsituaties. Een casestudy van Guatemala.‘
Maatschappijen worden in naoorlogse perioden geconfronteerd met een aantal uitdagingen die niet alleen betrekking hebben op versterking van democratische instellingen, maar ook en vooral op taken in verband met de rechtsbedeling. In deze context worden inheemse vrouwen geconfronteerd met meerdere obstakels bij de toegang tot Justitie.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités