Categorie: Info brief

◙ Nationale staking blijft doorgaan

         Op 2 november klopte de bevolking de eerste maand af van de ‘nationale staking voor onbepaalde tijd‘ onder leiding van de inheemse volkeren. Ze eisen het aftreden van procureur-generaal van het Openbaar Ministerie ConsueloPorras, het hoofd van het Speciaal Kantoor tegen Straffeloosheid (FECI), Rafael Curruchiche, openbare aanklager Cinthia Monterroso en rechter Fredy Orellana, die Justitie hebben uitgehold en de rechtstaat ondermijnd.Op 7 november, de 37e dag van de staking, sloten vrachtwagenchauffeurs en brand weerlieden zich aan bij de zitstaking voor het Openbaar Ministerie. Ook sectoren van Sololá, de zuidkust en Jutiapa sloten zich aan om de inheemse autoriteiten te steunen.  

Gedurende 37 dagen hebben jongeren, studen- ten, boerenorganisaties, slachtoffers van het gewapende conflict, marktkramers, huisvrouwen en werkers in de informele sector hun steun betuigd aan de inheemse autoriteiten door zich uit te spreken over de nationale realiteit en het aftreden te eisen van Porras en haar bondgenoten, waaronder president Alejandro Giammattei.

◙ Verrassende Ontmoeting met Bernardo Caal Xol in Brussel

         In oktober 2019 ontving zus Josefina de Quetzal Prijs uit handen van Guatebelga vzw in naam van haar toentertijd gevangen genomen broer Bernardo Caal Xol, voorvechter tegen de vernietiging van het grondgebied door multinationale bedrijven.

         Sindsdien heeft steungroep ‘Solidair met Guatemala’ hem en zijn strijd van dichtbij opgevolgd. Gedurende twee en een half jaar hebben we met een internationale “Ad-Hoc groep’ alle mogelijke pistes doorlopen om hem vrij te krijgen. Inmiddels voorzagen we ook geldelijke bijdragen om de familie te ondersteunen. In maart 2022 was ik in Guatemala. Ik bezocht hem in de gevangeis in Cobán een week voor zijn  vrijlating. Enkele dagen later sloten we elkaar in de armen in de hoofdstad. Inmiddels hebben we hem financieel geholpen om overeind te blijven.  

         Dit jaar hebben we een extra bijdrage geleverd om samen met de leden van de kleine groep van Amnesty International in Brussel de onkosten te dekken van de tickets en verdere uitgaven om de twee dochters naar hier te krijgen. Hij wou ons absoluut ontmoeten en bedanken en zijn dochters in de armen sluiten. 

Hij werd uitgenodigd door de Spaanse ‘Alianza por la Solidaridad.’ Ook Amnesty International was van de partij. In Spanje had hij ontmoetingen met solidaire groepen en NGO’s in Galicia, Barcelona, Valencia en Madrid. 

In Brussel had hij ontmoetingen met Europarlementariërs van verschillende fracties. Een van de belangrijke multinationals die stuwdammen bouwen op de rivier Cahabón is een Spaans bedrijf. De Europese Unie ‘zegt’ een oog in het zeil te houden op het optreden van Europese bedrijven in verband met mensenrechten en inheemse rechten. 

         Daarom zette Bernardo alle registers open om hen duidelijk te maken dat er geen echt voorafgaand en geïnformeerd volksreferendum plaats vond. Hij wreef hen de criminalisering onder de neus die de staat en de multinationals begaan tegen degenen die zich verzetten tegen de vernietiging van hun grondgebied. Hij schrok er ook niet voor terug zijn bittere ervaringen in de gevangenis gedurende vier jaar en twee maanden te vertellen. 

         In het Europees Parlement werd hij tevens geïnterviewd door enkele aanwezige persmensen.        

         In een restaurantje ‘Les Marmites du Monde’ vertelde hij ons verder dat een rechter hem vrijspraak voor de tweede aanklacht tegen hem (die van het Ministerie van Onderwijs), maar dat het ministerie in beroep gaat tegen de vrijspraak. Ondertussen krijgt hij de gelegenheid om overal vorming en informatie te geven in Guatemala waarvoor hij vergoed wordt.  

         Hij liet ons verder weten dat hij vijf pogingen ondernam om samen met zijn partner Isabel Matzirde magistrate Virginia Laparra op te zoeken in de gevangenis Matamoros, naast de gelijknamige legerkazerne. Niet gemakkelijk te benaderen. Er zitten immers zware jongens vast, politiek machtige individuen en  witte- boordencriminelenDe vijfde keer lukte het. Hij hoopt binnen afzienbare tijd het nog eens over te doen.     

Guido De Schrijver  –  Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network  en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙  “Guatemala – België ” solidariteit

            In België, hoofdzakelijk in Vlaanderen, bloeien her en der aanzienlijke bewegingen  die solidair werkzaam zijn rond Guatemala. (Sommige van hen werken al jaren, maar zijn minder bekend omdat ze aan hun werking minder ruchtbaarheid geven. Vorige week belichtten we Tumbador vzw. 

            Nu komt Guatebelga vzw aan de beurt (ter gelegenheid van de 6de Quetzalprijs).

            De twee voornaamste activiteiten van Guatebelga zijn de opvolging van het proces tegen Guatemalteekse oorlogsmisdadigers die drie missionarissen van Scheut begin de jaren ’80 vermoordden. Vervolgens is er om de twee jaar de uitreiking van een Quetzalprijs. 

Vorige week (21 oktober) werd de zesde Quetzal Prijs uitgereikt aan magistrate Virginia Laparra, die gevangen zit in Guatemala, omwille van haar strijd tegen de corruptie in de rangen  van justitie. Zij was een van de medewerkers van de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid CICIG). Voor haar werden ook al een aantal mede- werkers van CICIG gevangen genomen of verbannen.

Zij werd voor vier jaar veroordeeld ‘voor misbruik van gezag in een aanhoudende vorm,’ omdat zij in 2018 een corrupte rechter aanklaagde zonder toestemming van het al even corrupte Speciaal Kantoor tegen Straffeloosheid (FECI) van het Openbaar Ministerie.

Daar de opgesloten Virginia Laparra on- mogelijk naar België kon komen, kwamen haar echtgenoot Edgar Chun en de twee dochters Sophie en Adriana om de prijs in Leuven in ontvangst te nemen.

Het werd een indruk- wekkende ceremonie. 

Schepen Lies Corneille van Stad Leuven sprak 

hopelijk profetische woorden uit toen ze zei: ‘De staat is nooit sterker dan het totaal van de bevolking,’ (nu er in Guatemala al dagen lang algemeen protest gevoerd wordt om corrupte staatsfunctionarissen aan de kant te zetten.)

Van zijn kant richtte Jan Schelstraete, Schepen de gemeente Herent zich tot de Guatemalteekse delegatie: ‘Jullie staan niet alleen. Vlaanderen steunt jullie, te beginnen met Herent en Leuven.  Maar ook de Europese Unie houdt een oogje in het zeil.’

Juryvoorzitter Christophe Busch ging voor zijn merkwaardige uiteenzetting te leen bij Hannah Arendt. Hij zei onder meer: ‘De acteur heeft immers voor zijn theaterspel steeds een toeschouwer nodig, zonder toeschouwers heeft acteren weinig zin.’ Dat ontbrak zeker niet tijdens de ceremonie van de uitreiking. Terloops zij gezegd dat inmiddels in België en in Vlaanderen niet weinigen intensief en saai politiek lobbijwerk verrichten voor Guatemala zonder theater en zonder publiek.  

Dan kwam Edgar Chun, echtgenoot van Virginia Laparra aan de beurt.

Hij schetste in niet gemakkelijk te vertalen technische termen de lijdensweg van zijn partner, die onwettig vastzit. Hij besloot met haar woorden:

 ‘Ondanks inti- midatie en druk heb ik het uitgehouden voor mijn familie, voor het recht en voor mijn land.’ 

Ook de dochters kwamen aan de beurt: ‘Het went niet zonder onze mama.’ ‘Ze is een voorbeeld voor ons, ze leert ons uit te komen voor onze ideeën en idealen.’ ‘We zagen haar veel studeren, we wisten dat ze haar beroep graag uitvoerde, het is voor ons een zware beproeving.’    

Prof. Stephan Permentier presenteerde een PowerPoint over ‘Strijd tegen straffeloosheid in een nationale context – Assisenproces inzake Guate- mala.’

Tenslotte overhandigde Raf Allaert, voorzitter van Guatebelga, het symbool van de Quetzalprijs aan de familie van Virginia Laparra.  

Guido De Schrijver  –  Steungroep ‘Solidair met Guatemala’,Lidorganisatie van EU-LAT Network  en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ CODECA deelt weer in de klappen

         Tegen de vreedzame mobilisatie heeft het corrupte pact de gelederen gesloten en de politie ingezet om paramilitaire groepen, particuliere beveiliging en huurmoordenaars te escorteren die de demonstrerende mensen in verschillende delen van het land aanvallen. Specifiek hebben ze gemeenschappen aangevallen die georganiseerd zijn in CODECA: 

         Op 10 oktober schoot een groep gewapende mannen op demonstranten op de weg naar El Salvador. 

         Op 12 oktober viel een groep gewapende mannen demonstranten aan  in Chiquimulilla, ze mishandelden fysiek de leider van CODECA die naar het ziekenhuis werd gebracht voor onmiddellijke verzorging, 

         Op 16 oktober viel een groep gewapende mannen betogers aan op vier plaatsen in het land: El Asintal Retalhuleu, Mazatenango Suchitepéquez, Malacatán en Ayutla in San Marcos, als gevolg van deze aanvallen werden verschillende mensen geslagen, anderen opgenomen in het ziekenhuis en één betoger gedood.

◙ Nattigheid beginnen voelen bij een mogelijk zinkend schip? 

         Onenigheid of aarzeling tussen de staatsinstellingen blijft maar voortduren. Nu vroeg het Openbaar Ministerie het ontslag aan van de minister van Binnenlandse Zaken omdat hij geen oproerpolitie heeft gestuurd tegen de manifestanten. Hij diende zijn verzoek voor ontslag in bij de president. 

‘Ik verzaak aan mijn ambt omdat ik geen actie ga voeren tegen de bevolking,’ zei hij.

◙  “Guatemala – België ” solidariteit

         In België, hoofdzakelijk in Vlaanderen, bloeien her en der aanzienlijke bewegingen  die solidair werkzaam zijn rond Guatemala. Sommige van hen werken al jaren, maar zijn minder bekend omdat ze aan hun werking minder ruchtbaarheid geven. 

         Een daarvan is Tumbador vzw in Kalmthout.

Tumbador werkt in Peru en Guatemala samen met plaatselijke organisaties om haar doelen maximaal te bereiken. Door de Tumbadorprojecten in de plaatselijke cultuur te integreren, slagen we erin de revalidatiecentra op langere termijn op lokale krachten te kunnen laten draaien, met eigen bestuur.

Vooraf: De steungroep Solidair met Guatemala (vroeger steungroep voor Rechtvaardigheid en Vrede in Guatemala) organiseerde in de jaren ’90 zes inleefreizen voor jongeren, goed voor 80 deelnemers. Een van de toenmalige leden van de steungroep was Pascale Mertens, lid van de missiecongregatie Annonciaden van Huldenberg. 

            En dus zagen we onder de jongeren het echtpaar Luc Smets en Els Claesen, nichtje van tante Pascale met een van de inleefreizen optrekken. En hoe de rode draad van solidariteit over de generaties doorloopt. Dochter Marie Smets liep in de familiesporen en trok voor een jaar naar San Rafael, gezonden door Tumbador. Binnenkort keert ze terug.

            Marie Smets vertelt:

… ‘Stap voor stap introduceerden we een nieuwe werkwijze voor de therapie voor de kinderen in Gissell. Deze nieuwe werkwijze kreeg de naam ‘Rutinas’ en voorziet een duidelijke en vaste dagstructuur. De kinderen worden in kleine groepjes ingedeeld en komen 2 tot 3 keer per week gedurende 2 uur samen met een ouder om therapie te volgen; dit bij hun vaste therapeut. Deze nieuwe manier van werken heeft meerdere doelen: het bevorderen van de zelfstandigheid bij de kinderen, maar ook het aanleren van hoe de ouders thuis zelf aan de slag kunnen gaan met de geleerde materie en de dagstructuur. De kinderen leren hoe ze zich moeten aankleden, hoe ze kunnen eten (inclusief tafelmanieren), hoe ze moeten tandenpoetsen… Ook de fijne motoriek en sensorische stimulatie komen aan bod. Uiteraard blijven de kinderen naar school gaan om hun schoolse vaardigheden te blijven bevorderen.  Alle kinderen die in aanmerking kwamen voor deze nieuwe werkwijze zijn intussen gestart. 

Het is zo fijn om te zien dat de kinderen veel gemotiveerder zijn en bovenal heel trots zijn als ze iets nieuws kunnen!’

Guido De Schrijver  –  Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network  en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ Guatemalteekse luchthaven geblokkeerd

            Op 9 oktober bevestigde de directeur-generaal van de internationale luchthaven La  Aurora  dat door wegblokkades de limiet bereikt was en de dag nadien de luchthaven zonder brandstof zou zitten.

            ‘We hebben de tankwagens met de nodige voorraden niet ontvangen,’ verklaarde hij. Daarom vroeg hij aan buurland El Salvador om een alternatieve terminal te worden.

            “Ik heb ook met Tapachula en Mérida (in Mexico) gesproken om ze als alternatieve luchthavens te mogen gebruiken.’

            Minstens 144 punten bleven die maandag geblokkeerd op strategische wegen tijdens de achtste opeenvolgende dag van protesten tegen de maatregelen van het Openbaar Ministerie en voor de redding van de democratie.

            De bevolking sloot zich voor onbepaalde tijd aan bij de zogenaamde algemene staking en eiste het aftreden van procureur-generaal Consuelo Porras en andere magistraten, die halsstarrig doorgaan met onderzoeken naar het verkiezingsproces en de partij Movimiento Semilla, winnaar van de verkiezingen. Lokale media meldden dat passagiers ervoor kozen om heel vroeg op de luchthaven aan te komen en er uren van tevoren te wachten uit angst om hun tickets te verliezen te midden van de crisis. 

Reizigers zegden dat ze op de grond sliepen, in moeilijke omstandigheden en met beperkt voedsel door tekorten in restaurants en andere terminal- faciliteiten.            Het Guatemalteekse Instituut voor Toerisme uitte een dag eerder zijn bezorgdheid over de huidige situatie, die volgens het instituut een bedreiging vormt voor de duurzaamheid van de sector

◙ Werkgroep Guatemala van EU-LAT Netwerk

            We zaten met 17 deelnemers voor het computerscherm. We wisselden informatie en ideeën uit samen met collega’s die in Guatemala gevestigd zijn. 

            Een greep uit de informatie. Het Grondwettelijk Hof kiest voor God en de duivel, met andere woorden voor niemand. Maar het blijft een nefaste rol spelen en stuurt nu ook aan om geweld te gebruiken tegen de aanhoudende manifestaties. 

            Van zijn kant verklaarde de Organisatie van Amerikaanse Staten dat er tijdens de verkiezingen geen fraude gepleegd werd, dat de aan de gang zijnde vervolgingsmanoeuvres  zonder beweegredenen gebeuren en dat het lijkt op een technische staatsgreep. 

Onze collega’s uit de Verenigde Staten zeggen dat de Organisatie van Amerikaanse Staten geen reële dialoog op gang brengt om tot een oplossing te komen. Vanuit de Verenigde Staten zijn er ook geen echte sancties die pijn doen aan de medeplichtige ondernemers, zoals bijvoorbeeld de handel en invoer van suiker en cement. De privésector van zijn kant probeert blokkades te counteren door hun werknemers op vakantie te sturen zonder salaris daar ze niet op het werk kunnen verschijnen. Op die manier proberen de bedrijven de polarisatie in de samenleving op gang te brengen en de tegenstand tegen Bernardo Arévalo op te drijven.

Wat gaan we doen?  Om te beginnen dringend een Open Brief publiceren en daarna zien welke verdere stappen we kunnen zetten. 

◙ Erik Gruloos en zuster Maudilia in Gent

            Honderd paar oren volgden met aandacht de boodschap van Erik Gruloos, pastoor van San Miguel Ixtahuacán en zuster Maudilia López Cardona in de kapel van Clemenspoort. Ze staat bekend voor haar strijd, ook buiten Guatemala, tegen mijnbedrijven.            

            Wat bijzonder opviel en bij mij overkwam als de kerngedachte van haar uitleg was: ‘Moeder Natuur wist dat wij geboren zijn om haar te beschermen. Daarom bewaarde ze haar schatten  zoals goud, zilver, nikkel en zoveel meer in de grond waar inheemse volkeren wonen. Maar helaas worden we bedreigd door vreemde bedrijven die de buik van Moeder Natuur openrijten en haar rijke ingewanden wegslepen.’

Guido De Schrijver  –  Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network  en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ Open Brief van SICSAL EUROPA : in verband met de gebeurtenissen in Guatemala

Het Oscar Romero Comité van Murcia, Spanje en Steungroep Solidair met Guatemala lanceerden onder ons netwerk een tekst voor solidariteit met het volk van Guatemala. De tekst werd goedgekeurd en gepubliceerd.   

Sinds de ondertekening van de vrede, meer dan 26 jaar geleden, wordt Guatemala geregeerd door een oligarchie die de vredesakkoorden negeert en zichzelf verrijkt ten koste van een bevolking die steeds dieper in de armoede zakt. Guatemala is een van de meest sociaal ongelijke landen ter wereld. Het is een rijk land vol verarmde mensen. Het staat op de 117e plaats in menselijke ontwikkeling. Dit is een uiting van het uitgesproken neoliberale sociaaleconomische model dat de belangen van ondernemers en transnationale bedrijven bevoordeelt.

            Wanneer er stemmen opgingen die om rechtvaardigheid en waardigheid vroegen, werden deze met geweld onderdrukt. In plaats van de bevolking te verdedigen, staan de veiligheidstroepen in dienst van ondernemers, grootgrondbezitters en multinationale mijnbouw- bedrijven en plegen ze huis- zoekingen, willekeurige arrestaties en zelfs moorden. Veel mensen- rechtenactivisten zijn vermoord en anderen zijn gedwongen het land te verlaten. 

            Bij de algemene verkiezingen van 20 augustus koos Bernardo Arévalo van de partij Movimiento Semilla, gesteund door democratische en volksorganisaties, boeren, inheemse volkeren, mensenrechtenactivisten… De groep die bekend staat als het ‘Pacto de Corruptos,’ een coalitie van netwerken gevormd door functionarissen, politici, zakenlui, militairen en criminele structuren die te maken hebben met drugshandel, aanvaarden echter geen democratische verandering in het land. 

            De Oscar Romero Comités van Europa, geïntegreerd in SICSAL (Internationale Christelijke Dienst voor Solidariteit met Latijns-Amerika) geven onze volledige steun aan de uitingen van afwijzing en protest van de Guatemalteekse civiele maatschappij ter verdediging van de democratie en tegen de staatsgreep onder leiding van het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht. 

            We betuigen onze steun aan de juridische inspanningen ter verdediging van de volkswil die tijdens de laatste verkiezingen in de stembus tot uiting kwam. We sluiten ons aan bij het protest van de Nationale Convergentie van Vreedzaam Verzet, voorgezeten door kardinaal Ramazzini, die het ontslag eist van de openbare aanklager Consuelo Porras en haar team in het Openbaar Ministerie die, in plaats van de wet te verdedigen, de belangen van de corrupten verdedigen. 

            We sluiten ons aan bij de eisen van mensenrechtenorganisaties voor de onmiddellijke vrijlating van de onterecht en illegaal gevangen genomen verdedigers van justitie. 

            Tot slot hebben we gemerkt dat het Congres van de Republiek zonder transparantie te werk gaat en wetten goedkeurt die gunstig zijn voor transnationale mijnbouwbedrijven, ten koste van het leven en welzijn van de verarmde meerderheid.

            Te midden van zoveel duisternis is er het licht van een nieuwe lente. Er is een groeiend bewustzijn en een groeiende vraag naar democratische verandering in het land onder sociale organisaties, boeren, inheemse volkeren, vrouwen, studenten, leraren, intellectuelen, vakbondsmensen…         

            De solidariteit met het volk van Guatemala groeit op het ritme van hun strijd en hoop.

Namens SICSAL-Europa, 25 september 2023

◙ Ontmoeting met Guatemalteekse advocaat Geraldina López

Met een viertal leden van het EU-LAT Netwerk, waaronder het secretariaat, ontmoetten we advocate Geraldina Lópezen de vertegenwoordiger voor Amnestie Internationaal voor Centraal Amerika in Brussel.

            Ze waren onder meer op bezoek geweest bij Europarlementariërs en ook bij functionarissen van het Belgisch Ministerie van Buitenlandse Zaken. 

            We wisselden ideeën uit over de relatie tussen Guatemala en de Europese Unie. We sneden vooral twee terreinen aan: het commercieel aspect en sancties.

Enerzijds is de Europese Unie in zijn geheel genomen conservatief. Anderzijds staat bovenaan het lijstje Handel. Vanuit Guatemala komen vooral palmolie, koffie, bananen en suiker binnen. (Maar de handel verdwijnt in het niet naast die van Guatemala met de VS.)     

Daarna pas komen de mensen- rechten. En dan nog selectief.     Aan schendingen van mensenrechten in Guatemala en El Salvador wordt weinig aandacht besteed. De te meer aan Nicaragua. 

         Met EU-LAT Netwerk houden we regelmatig de Europese ambassadeurs voor Guatemala warm. De ervaring die we hebben is dat de diplomaten zich sterk op de vlakte houden, ofwel omdat ze bang zijn om als ‘persona non grata‘ beschuldigd te worden of voor ‘inmenging in interne aangelegenheden van de staat.’  (Met uitzondering van onder meer Noorwegen en Zweden). Ondanks de ‘linkse’ regering in Spanje is haar ambassadeur een heus gevaar voor Guatemala. 

         Wat gaan we doen? Sancties. Dat moet mogelijk zijn. Stap voor stap te werk gaan. Eerst individuele sancties. En daarna bedrijven → ‘Treffen waar het pijn doet: in de geldbeugel. 

         We schoven een drietal namen naar voor en vroegen aan onze bezoekster om ons bij haar terugeer sterke argumenten aan te reiken over de vernoemde personen, waarmee we aan het werk kunnen gaan.  

Bij het afscheid overhandigde ik een drietal exemplaren van het tweemaandelijks infobulletin. Spontaan zei Geraldina dat ze die zal doorgeven aan de gevangengenomen magistrate Virginia Laparra om haar in te lichten dat ze in het buitenland nauwlettend opgevolgd wordt en om haar zo moed in te spreken.    

Guido De Schrijver  –  Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network  en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités