◙ Wie zit achter de heksenjacht?
Veteraan Ricardo Méndez Ruiz, voorzitter van de organisatie ‘Stichting tegen het Terrorisme’ die hij in 2013 oprichtte, is goede maatjes met Consuelo Porras, procureur-generaal en hoofd van het Openbaar Ministerie en met de Guatemalteekse justitie. Dat hebben figuren als Leily Santizo, Virginia Laparra, Juan Francisco Sandoval, … geweten nadat ze onderzoek deden naar de politieke en economische machtsgroepen die dicht bij de ‘Stichting tegen het Terrorisme’ staan. Maar voor hemzelf is er goed nieuws: de man en zijn stichting lijken vooralsnog gevrijwaard van enig gerechtelijk onderzoek.
Toen Leily Santizo gearresteerd werd, was zij het zelf die vroeg om overgeplaatst te worden naar Mariscal Zavala, omdat ze dacht dat ze daar veiliger zou zijn. Die militaire gevangenis is voorbehouden voor belangrijke personaliteiten. Maar vanaf het ogenblik dat ze binnenkwam, zou de dood haar achtervolgen. Een van de coördinatoren van de gevangenis waarschuwde haar om niets te eten van wat zij in de gevangenis kreeg, omdat de beveiliging de mogelijkheid van voedselvergiftiging niet kon voorkomen. Ze mocht voedsel van buiten naar binnen brengen. Het zadelde haar op met panische angst. Sinds februari dit jaar zit ze daar vast.
Ze werd gefotografeerd in de gevangenis, zonder dat zij het wist, tijdens het enige moment van de dag dat haar cipiers haar toestonden lucht te happen. Ze besefte dat zij was gefotografeerd pas nadat iemand haar tijdens een rechtszitting de beelden liet zien die op de sociale media circuleerden. Sommige van de Twitter-accounts waarop de beelden van haar waren geplaatst, zijn gelinkt aan de ‘Stichting tegen het Terrorisme.’ De beschrijving van de auteur die ermee gepaard gaat, is niet gratuit. Hijzelf noemt zich in de mini-biografie op zijn Twitter-account: ‘Zakenman. Extreem-rechtse activist. Opgenomen in de Lijst Engel voor het verdedigen van onze veteranen.’
Leily Santizo kwam oog in oog te staan met Méndez Ruiz telkens wanneer ze voor de rechter gebracht werd. Op een keer bevestigde een advocaat die bij een van de hoorzittingen aanwezig was, dat Méndez Ruiz haar benaderde en zei: ‘Jou moet ik niet hebben, ik moet Juan Francisco Sandoval hebben, maar hij is een lafaard.’ Hij verwees daarbij naar het voormalige hoofd van het Kantoor van de Speciale Aanklager tegen de Straffeloosheid (FECI), de gespecialiseerde eenheid die met CICIG samenwerkte bij de meest gevoelige zaken vóór de komst van procureur-generaal Porras en de uitwijzing van CICIG uit het land. Vandaag leeft Sandoval – veilig tegen de agressie – in ballingschap in Washington,
Toen Leily Santizo samenwerkte met de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid (CICIG) was zij belast met dossiers van de ‘veteranen’ (beschuldigd van gruwelijke oorlogsmisdaden) die nauw aansloten bij de politieke en militaire macht en die nu door procureur-generaal Porras beschermd worden en waar Méndez Ruiz nauw mee verbonden is.
Een voormalige medewerker van CICIG die anoniem wil blijven uit angst voor represailles verklaarde: ‘Op dat moment werden we voorwerp van haat.’ Hij aarzelt niet om twee van de mensen aan te wijzen die achter de massa trollen op de sociale media zitten en die verantwoordelijk zijn voor de aanvallen en bedreigingen: Ricardo Méndez Ruiz enRaúl Falla. In de afgelopen maanden zijn ze met hun ‘Fundaterror‘ (‘Terreurstichting’ zoals ze in de straten genoemd wordt) als particuliere eisers opgetreden in zaken zoals die tegen Leily Santizo. Het is geweten dat wanneer Méndez Ruiz en zijn stichting er aan te pas komen, de processen tegen onderzoekers die de corruptie bekampten, in een stroomversnelling terecht komen.
‘Fundaterror’ is ook eiser in de zaak tegen José Rubén Zamora, redacteur van El Periódico en een van de meest kritische journalisten van de regering van huidige president, Alejandro Gimmattei.
Toen een rechter op 9 augustus bevestigde dat Zamora in de gevangenis moet blijven terwijl de Guatemalteekse justitie zijn zaak oplost, aarzelde Méndez Ruiz niet om zich medailles op de borst te spelden. Op 10 augustus schreef hij op zijn Twitter-account als onderschrift bij een foto waarop Jose Rubén Zamora met een ‘x’ is aangegeven: ‘Hier is er een. De Stichting tegen het Terrorisme zal zorgen voor wat nodig is’.
Op de foto is ook Helen Mack te zien, de voorzitster van de Mirna Mack Stichting, een van de belangrijkste gezichten van de strijd tegen corruptie en mensenrechten in Guatemala en zus van Mirna Mack, een antropologe die op 11 september 1990 door het Guatemalteekse leger werd vermoord.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’, Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités
