◙ Ad-Hoc Groep Guatemala (EU-LAT) kwam bijeen
Het was weer even wennen na een rustige vakantieperiode. We kwamen digitaal samen om de verontrustende situatie in Guatemala te analyseren.
Bovenaan, de recente aanhouding en opsluiting van Claudia González, een belangrijke magistrate. Jawel, nog maar eens een medewerkster die haar sporen verdiende in de Internationale Commissie tegen Straffeloosheid (CICIG). Andermaal een wraakactie van de huidige machthebbers.
We noteerden de interne tegenstrijdigheden die het Hoog Kiestribunaal in zich vertoont. De collega’s die in Guatemala gestationeerd zijn en die buitenlandse NGO’s vertegenwoordigen zijn, net als de lokale bevolking, soms het noorden kwijt. De situatie verandert dag na dag, was hun ervaring. De corrupte autoriteiten hebben een klimaat van chaos en verontrusting gecreëerd met de bedoeling om mogelijks gewelddadige manifestaties onder de bevolking te provoceren en op die manier hardhandig op te treden, de civiele rechten op te schorten en eventueel het kiesproces richting 14 januari 2024 te bemoeilijken.

Anderzijds merkten we een indrukwekkende civiele participatie en steun aan de partij Semilla op, die voorlopig geannuleerd werd door de corrupte Justitie. Verschillende inheemse bewegingen eisten het ontslag van onder andere procureur-generaal Consuelo Porras. Gaat men naar een nationale staking? Dat zal afhangen van de grote organisaties. De regering heeft stap voor stap verschillende streken gemilitariseerd om klaar te zijn en tegen protesten op te treden.
Wat ook sterk opvalt is dat de partij Semilla – bij de overgang van de macht – rekent op een bondgenootschap met de civiele maatschappij. Dat is een winstpunt.
De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (CIDH) verzocht de Guatemalteekse regering om ‘beschermende maatregelen’ uit te voeren voor de veiligheid van Bernardo Arévalo en Karin Herrera, de twee winnaars van de verkiezingen. Maar wat betekent dat? De staat moet kandidaten beschermen tegen de staat.
De veiligheidsentourage van Bernardo Arévalo waarschuwde reeds in jullie over een obscuur terreurplan van de staat. Heel veel zaken die zich ogenschijnlijk onafhankelijk van mekaar voordoen en die erop uit zijn om de bevolking te desoriënteren, blijken deel te zijn van een breder plan, ofschoon een ‘plan inderhaast op poten gezet.’
Wat gaan we doen?
Vooreerst willen we ons richten tot onze respectieve nationale autoriteiten en vragen dat zij zich richten tot de Europese Unie om haar te verzoeken de resultaten van de tweede ronde te erkennen en Bernardo Arévalo als president te aanvaarden. Tevens om de Europese Unie te verzoeken dat haar waarnemingsmissie niet ophoudt (zoals voorzien is) op 31 oktober, maar verdergezet wordt tot 14 januari, dag van de officiële overdracht.
We argumenteren niet alleen de risico’s, maar signaleren ook hoe belangrijk de aanwezigheid van de Europese Waarnemingsmissie is geweest om ervoor te zorgen dat het proces technisch correct verliep. Tegelijkertijd de lidstaten van de EU die de verkiezing van Arévalo nog niet publiekelijk hebben erkend, te vragen dit alsnog te doen.
Vervolgens willen we een communiqué opstellen, waarin wordt gewezen op het klimaat van instabiliteit en onzekerheid dat in het land heerst, dat de burgers in een situatie van stress en onveiligheid houdt, terwijl de druk op de verschillende sociale en politieke actoren toeneemt. We zullen dit communiqué richten tot de Europese Unie.
(Een derde verzoek gericht naar de Europese Unie gaat erom sancties uit te roepen tegen bepaalde corrupte autoriteiten van Guatemala. Uiteraard zal dit laatste niet openbaar gebeuren, maar eerder discreet om onze organisaties die in Guatemala werkzaam zijn niet in het gedrang te brengen.)
◙ Massale protesten tegen mogelijke staatsgreep

Verkozen president Bernardo Arévalo van de intussen voorlopig geannuleerde partij Semilla klaagde in een persconferentie verschillende actoren aan die betrokken zijn bij ‘een staatsgreep’ georkestreerd door het Openbaar Ministerie. Op zaterdag september gaven mensen gehoor aan deze oproep met marsen in ten minste vier steden in het land. Het Centrale Plein in het historische centrum van de hoofdstad was het toneel van een massale bijeenkomst waar duizenden mensen het aftreden eisten van procureur-generaal Consuelo Porras, Rafael Curruchiche en Cinthia Monterroso, evenals van rechter Fredy Orellana
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ ,Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités