Info brief – Solidair met Guatemala

Info Brief 225 : 24 november 2021

◙ Defend the Defenders treedt in actie!!!

📣 Op 10 december (Internationale Dag van de Mensenrechten) vieren we de ondertekening van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, 73 jaar geleden. Sindsdien blijven sociale bewegingen onze basisrechten verdedigen.

Op 10 december organiseert een brede coalitie van vakbonden en sociale bewegingen acties in verschillende landen ter ondersteuning van al deze bewegingen. We werpen letterlijk een licht op hun inzet en op onze rechten!

✊ Dit jaar organiseren we acties in Brussel, Sint-Niklaas en Verviers. Noteer 10 december alvast in je agenda!

Dagelijks worden mensenrechtenverdedigers onder druk gezet, lastig gevallen, gearresteerd of zelfs vermoord. En dit overal ter wereld: in de Filipijnen, Afghanistan, Colombia, Guatemala, Palestina maar ook in België.

Overheden en grote bedrijven zijn creatief in het censureren van protest en sociale onvrede: ze perken de vrijheid van meningsuiting in, zetten subsidies stop, verklaren sociale organisaties illegaal en arresteren of vermoorden activisten. Dit moet stoppen!

Om aandacht te vragen voor deze schrijnende realiteit en om hen een hart onder de riem te steken, doen we mee met #DefendTheDefenders.

Voor Guatemala richten we de schijnwerpers dit jaar op CODECA.

De boerenorganisatie CODECA is een van de belangrijkste volksorganisaties van het land. Zo stonden ze onlangs nog in de vuurlinie, zowel bij de oproep als de deelname aan de dagenlange protesten, manifestaties, optochten, blokkades van autowegen en dies meer.

Allemaal om de afzetting van corrupte president Alejandro Giammattei en de al even corrupte hoofdprocureur Consuelo Porras te eisen. De bloedige repressie die ze te verduren krijgen is navenant.

Brief naar de overheid

Een luik van onze actie is een jaarlijkse brief, die we deze keer zullen sturen naar minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmés, minister van Ontwikkelingssamen- werking Meryame Kitir, minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi.

We eisen:

– dat België effectieve beschermingsmechanismen inricht voor mensenrechtenverdedigers en milieuactivisten van over de hele wereld.

– dat België het in haar diplomatieke contacten met overheden wereldwijd opneemt voor mensenrechtenverdedigers, milieuactivisten en sociale bewegingen.

– dat België een buitenlands beleid voert dat coherent is met de mensenrechten.

We roepen hierbij organisaties, bewegingen, comités, vzw’s op om de brief (zie in bijlage) mee te ondersteunen. Het volstaat mij de naam door te sturen van de organisatie. De deadline is voorzien ten laatste voor 5 december.

Fysieke actie

De fysieke actie start op de trappen van de Kunstberg in Brussel, vrijdag 10 december, om 18u. Het wordt een stilstaande actie, geen mars door de stad, want in de buurt is er een kerstmarkt.

Een organisatie zal ter plekke fietsen om stroom te voorzien voor het scherm waarop de verschillende cases en het actiefilmpje worden geprojecteerd. Ook is hierop iedereen van harte welkom.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

Info Brief 224: 17 november 2021

Met María de los Angeles Loch doorheen Gent.

Nera Redant, lid van de ‘Vriendengroep Erick Gruloos,’ beschrijft het wedervaren van Marielos in Gent. Op donderdag 21 oktober 2021 ontving Marielos in de Hoge School Vives te Kortrijk de (vijfde) Quetzalprijs in naam van AMDE uit Santa Lucia Cotzumalguapa, die de herinnering aan de slachtoffers van het interne gewapende conflict verder uitdraagt. Haar vader en tante waren in de jaren ‘80 aan de zuidkust actieve catechisten. Zij verdwenen op 27/9/1983.

Maar de dag voordien, 20 oktober, had Marialos de eer en het genoegen een heel etmaal Gent te mogen verkennen. De rondleiding was een gezamenlijk initiatief van GUATEBELGA (Raf, Inge), SOLIDAIR met GUATEMALA (Guido, Monique) en de VEG (padre Eric Gruloos, Ignace, Annette, Nina, Nera, Marnix, Hilde) als eerbetoon en ondersteuning aan Marielos en de organisatie AMDE.

Eerst werd een bezoek gebracht aan de Sint_Baafskathedraal met als hoofddoel het wereldwijde beroemde schilderij “De aanbidding van het Lam Gods” van de gebroeders van Eyck. Een artistiek goddelijk hoogtepunt uit 1432. De audio-visuele toer (leve de moderne techniek, AVR-bril) schetste op een ludieke en aangename heldere wijze, naast de enorme symboliek, je mag het wel zeggen, ook de avontuurlijke weg van het schilderij: ontstaan, koop, verkoop, diefstal, reizen, schuilplaats …tot het nu opnieuw gerestaureerd terug op zijn eigen plek in Vlaanderen is.

Dan volgde onder de deskundige en aangename leiding van Ignace een rustige wandeling (stad is grotendeels auto vrij) doorheen de prachtige oude Gentse binnenstad. Cultuur en geschiedenis troef, met o.a. een grote groet van Jacob Van Artevelde en het Gravensteen.

Na de gezamenlijke gezellige lunch in het open artistieke kader van de Brasserie HA (Tom van VEG vervoegde ons) op de Kouter werden we verwacht in het Bisschoppelijk paleis, met dank aan Ludo Collin, kanselier van ons bisdom, voor de gehele organisatie. De ontmoeting met Mgr Lode Van Hecke was bijzonder hartelijk. Na een korte voorstelling van de verschillende verenigingen en een toelichting door padre Eric omtrent zijn werk ginds en de huidige situatie in Guatemala lag de klemtoon der gesprekken natuurlijk op de strijd van AMDE, de herinnering aan Ward, Serge, Walter, het belang van de Quetzalprijs hier en in Guatemala zelf. Nogmaals werd het bijzonder stil bij het horen van het aangrijpend eigen levensverhaal van Marielos. Een verhaal symbolisch voor wat zovele Guatemalteken moeten doorstaan. De bisschop en samen met hem de gehele Kerk blijft onverminderd het (missionerings-)werk in al zijn verschillende aspecten in Guatemala verder steunen. De vriendschapsband kan alleen maar sterker worden.

De drukke boeiende dag werd afgerond met een bezoek aan Studio Globo, Doornzelestraat waar een educatief inleefatelier de bezoekers (leerlingen lagere school, derde graad) zich duidelijk en concreet de wereld zoals hij zich voordoet in Guatemala kunnen ervaren en kritisch leren na te denken over de mondiale uitdagingen, internationale solidariteit.

Heel herkenbaar uitgewerkt. Was elkeen enthousiast om de prachtige herkenbare voorstelling van het land, Marielos was het zeker. En de oude kleurrijke schoolbus met zijn houten banken, zijn godsdienstige spreuken, zijn groot stuur, was het hoogtepunt.Zo eindigde een mooie solidaire Guatemalteekse Gentse dag.

◙ We ontvingen een korte pakkende getuigenis van Sabine Mortier, lid van de missiecongregatie Jacht -Heverlee:

‘Voor mij is Marielos dat kleine meisje dat zo graag naar het parochiehuis kwam en dan wel eens door Walter werd meegenomen naar de refter om iets te eten. Het blijven heel sterke ervaringen. Guatemala heeft een heel bijzondere plaats in mijn hart.’

◙ CICM de bakermat

Op de centrale dag van de uitreiking van de Quezalprijs (21 oktober) werden we in de voormiddag royaal uitgenodigd door de rector en de bewoners van de missiecongregatie CICM in hun huis te Kortrijk. Daar logeerden Serge Berten en Ward Capiau drie jaar, terwijl ze hun studies in IPSOC (nu VIVES) voltooiden.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

Info Brief 223 : 12 november 2021

◙ Marielos in de Rechtsfaculteit van de KU Leuven.

Raf Allaert, voorzitter van Guatebelga vzw, geeft verslag over de dag van María de los Angeles in Leuven.

Op dinsdag 19 oktober was Marielos – op uitnodiging van prof. Stephan Parmentier (docent Criminologie en Internationaal Recht) – als eregast aanwezig op twee activiteiten met ronkende namen.

“Resistance to serious human rights violations in Latin America”.

(In de voormiddag) Na de verwelkoming door Stephan, het kennismakingsrondje en een korte duiding van de Quetzalprijs, maakten we kennis met AMDE aan de hand van een korte, gloednieuwe documentaire over het ontstaan en de werking van AMDE.

Daarna nam Marielos het woord. Maar niet haar woord, maar het aangrijpende getuigenis van haar moeder Alejandra Ramírez Gómez, neergeschreven in het beklijvende boek: “Porque queríamos salir de tanta pobreza”“La memorable historia de Santa Lucía Cotzumalguapa contada por sus protagonistas”

(Omdat wij uit zoveel armoede onderuit wilden komen)

Na het laatste woord van Alejandra, krachtig uitgesproken door haar dochter Marielos, bleef het momenten lang muisstil, iedereen tot tranen toe bewogen. Daarna kwam het applaus en de woorden van dank.

Belangrijk voor ons om te onthouden uit het gesprek dat daarop volgde was het antwoord van Marielos op twee vragen.

‘Wat voor belang heeft de op zich toch heel sobere Quetzalprijs voor AMDE?’

Het antwoord kwam spontaan en met volle overtuiging: voor AMDE betekent deze internationale erkenning heel veel. AMDE krijgt zo een herkenbaar gezicht, een eigen stem waarnaar geluisterd wordt, en de morele kracht om die stem van verzet te blijven verheffen…”hasta ver la justicia” (titel van een ander boek dat AMDE geschreven heeft)

‘Wat verwacht AMDE van de organisatoren van de Quetzalprijs, en van al wie zich solidair verklaart met de strijd “hasta ver la justicia” van AMDE?’

Haar antwoord was meteen ook een duidelijke opdracht:

Politieke ruggensteun voor de twee juridische aanklachten tegen de Guatemalteekse staat die AMDE, met juridisch-technische bijstand van Impunity Watch, heeft neergelegd, enerzijds bij het Openbaar Ministerie in Guatemala en anderzijds bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten in Denver (Verenigde Staten)
Materiële en financiële steun bij de oprichting van een lokale voedsel coöperatieve en een eerste hulp gezondheidscentrum.

Getuigenis in het gastcollege: “Addressing serious human rights violations in Guatemala.”

(In de namiddag) Een gastcollege in een goed gevulde aula eerstejaarsstudenten rechten, voor de cursus ‘sociology of crime’.

Stephan opende, bij wijze van spreken, de poort naar Guatemala met de vraag wie van de ongeveer 300 aanwezige studenten al ooit iets gehoord had over Guatemala. Na een halve minuut stilte stak één meisje de vinger op. Ja, zij wist dat Guatemala ergens in Midden-Amerika lag. Maar op de vraag naar de omliggende landen, bleef ze het antwoord schuldig.

De korte verhelderende documentaire over het gewapende interne conflict en de geanimeerde uiteenzetting van Marielos die daarop volgde, zullen zonder enige twijfel, bij minstens een driehonderdtal Vlaamse jongeren, de totale onwetendheid over de ‘sociology of crime’ in Guatemala succesvol verholpen hebben.

Speciaal uitgenodigd door Stephan, was ook de Leuvense schepen, onder andere bevoegd voor Internationale Solidariteit, een aandachtig luisterende aanwezige. Tijdens de informele babbel na het gastcollege kwam de Quetzalprijs 2023 ter sprake. Zij maakte zich sterk en ons warm met de belofte dat het Leuvens stadhuis ‘the place to be’ zal zijn voor de uitreiking van de Quetzalprijs 2023.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités

Info Brief 222: 9 november 2021

◙ Quetzalprijs 2021

Guatebelga vzw reikte voor de vijfde maal de Quetzal Prijs uit. Dit gebeurde op 21 oktober in de Hoge School Vives te Kortrijk. De prijs werd toegekend aan de organisatie van de overlevenden en de familieleden van opgepakte en vermoorde of verdwenen personen in Santa Lucía Cotzumalguapa (AMDE). Het was Maria de los Angeles Loch die de prijs in ontvangst nam. Maar rond haar verblijf hier in België werden een ganse week activiteiten geweven. We komen daar later op terug.

De Prehistorie

Er waaiden nieuwe winden doorheen Latijns-Amerika. Zelfs tot in de kamers van de bisschoppen die in augustus 1968 vergaderden in de Colombiaanse stad Medellín. Daar bekrachtigden zij de bevrijdingstheologie als een impuls om de pastorale bedrijvigheid in de parochies, op scholen en elders aan te passen aan de heersende situatie en haar een nieuw elan te geven.

*(Stichting – Spaar- en Krediet Coöperatieve)*

Die winden bereikten tevens de missionarissen van Scheut en de Jacht-Heverlee in Guatemala. Begin 1969 startten twee pastorale equipes in de zuidkust van Escuintla die bereid waren om samen die nieuwe weg op te gaan. Een ervan vestigde zich in Santa Lucía Cotzumalguapa.

De equipe bestond uit Jan Racquet, Toon Coolen en Guido De Schrijver. Wat later voegde lekentheoloog Mario, broer van Toon zich bij de groep. Van de kant van de vrouwelijke religieuzen voegden Sabine Mortier en Paula Van der Erven zich bij ons.

*(Tijdens ontmoeting met P. Antolinez S.J. over Sociale Promotors)*

De uitdaging waar we voor stonden was om, naast het verder zetten van de klassieke parochiepastoraal, resoluut te gaan voor begeleiding en vorming van christelijke basisgroepen en hun leiders. We trokken meer dan ooit naar de gemeenschappen, gehuchten en randkolonies. Stilaan kwamen lokale gespreksgroepen op gang, die we maandelijks begeleidden. Naarmate de basisgroepen talrijker werden, drong de noodzaak zich op om leiders extra op te leiden die onze taken zouden overnemen.

*(Turen doorheen de microscoop van het dispensarium)*

Regelmatig nodigden we de leiders uit naar het parochiehuis in het centrum van het stadje. We fileerden de maatschappij om ons bewust te worden hoe de samenleving in elkaar zat en waarom de toestand was zoals hij was. We brachten hen in contact met de Spaar- en Krediet Coöperatieve (mede opgericht door de parochie). We nodigden een jezuïet uit van de Universiteit Rafael Landívar om zijn ervaringen met ‘Sociale promotors’ elders in het land mee te beluisteren.

Naarmate de tijd verstreek sloten eind ’79 een aantal onder hen zich aan bij de pas gestichte boerenorganisatie CUC. Enkele anderen zouden kiezen voor een politieke partij. Sommigen sympathiseerden met het groeiende gewapende verzet.

Jezuïetenmissionarissen zaten in de noordelijke Quichéstreek. Vandaar uit zakten jaarlijks enkele duizenden boeren af naar de suikerrietoogsten in de kuststreek. Met steun van de parochies in de kuststreek en de pastorale werkers in Quiché, slaagde in 1980 CUC erin een ongekende staking te organiseren onder de suikerrietkappers.

Meteen brak de hel los en werden meer dan honderd leden van de basisgroepen van Santa Lucía ontvoerd en vermoord door het leger.

Vandaag zijn slachtoffers en overlevenden, georganiseerd in AMDE, in de weer om de staat te verplichten antwoorden te geven op wat er met hun geliefden gebeurd is en om eerherstel te eisen.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van Europees Netwerk Oscar Romero Comités