◙ ◙ VS rapport portretteert president Morales
In een rapport van de Dienst voor Onderzoek van het Congres van de VS werd einde mei dit jaar president Jimmy Morales met de vinger gewezen vanwege zijn acties tegen de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid (CICG). Het rapport zegt dat hij zixh inspande om de Commissie te verzwakken en te verbannen, nadat zijn broer, een zoon en leden van zijn onmiddellijke entourage aan onderzoeken onderworpen werden.
Meermaals beweerde de Guatemalteekse regering dat zij de ‘grote bondgenoot ‘ van de Verenigde Staten in de regio is. Het rapport van het Congres van de VS somt de inspanningen van Morales op waarmee deze een eind wilde maken aan het mandaat van de Internationale Commissie. Daarbij trotseerde hij twee uitspraken van het Grondwettelijk Hof (CC). Die kwamen erop neer dat de president niet over het gezag beschikt om de commissievoorzitter de toegang tot het land te ontzeggen.
In een adem vermeldt het rapport dat de strijd tegen de criminele organisaties die de staat in handen hebben sinds 24 januari dit jaar praktisch geannuleerd werd, toen het Hoofd van het Openbaar Ministerie de politiebescherming van de equipe van de Internationale Commissie afwees. Toen de administratie van Morales het einde van het akkoord met CICIG aankondigde en de staf 24 uur tijd gaf om het land te verlaten, annuleerde het Grondwettelijk Hof deze beslissing.
Het rapport vermeldt verder dat de Verenigde Naties, de Europese Unie en organisaties die zich inzetten voor de transparantie kritiek leverden op de beslissing van Morales. En dat tegelijkertijd burgers protesteerden en het ontslag van de president eisten.
Het rapport meldt nog dat de VN erop staat dat de Commissie haar werk moet voortzetten. Maar tegelijkertijd haalde ze de buitenlandse medewerkers uit het land weg, daar de regering hun veiligheid niet garandeerde.
‘De administratie van Morales probeerde daarop de magistraten van het Grondwettelijk Hof voor de rechtbank te dagen.’
Vervolgens wijst het rapport op de steun van de VS voor de Commissie sinds haar oprichting in 2007.
Aansluitend stipt het rapport aan dat wanneer Morales in januari 2019 de verbanning van de Commissie aankondigde, de Amerikaanse Ambassade in Guatemala een communiqué uitvaardigde waarin ze haar bezorgdheid uitte in verband met de toekomst van de strijd tegen de corruptie in het land ‘maar dat ze daarbij de acties van de president tegen CICIG niet vermeldde.’
Ten slotte wijst het rapport erop dat verschillende analisten vrezen dat de acties van Morales tegen de Commissie deel uitmaken van een bredere poging om zichzelf en anderen te beschermen tegen een strafrechtelijke vervolging en dat zijn acties de kwetsbare democratie van Guatemala bedreigen.
De Ombudsman voor de Mensenrechten, Jordan Rodas, waarschuwde voor het niet naleven van de rechtsstaat, indien de regering de uitspraken van het Grondwettelijk Hof weigert na te komen om de Commissie weer in het land te laten opereren.
Ofschoon verschillende Guatemalteekse instellingen een grote capaciteit verwierven sinds ze met de CICIG samengewerkt hebben, toch blijven velen kwetsbaar en sommigen van hen vrezen voor de terugkeer van de straffeloosheid van de georganiseerde misdaad en de corruptie van de regering.
Andere waarnemers bekommeren zich over het verminderen van de activiteit van de Commissie. In de context van de verkiezingen in juni dit jaar zou de onwettige financiering van politici door drugskartels en andere misdadige organisaties in het land weer volop de kop kunnen opsteken.
Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités.
