Categorie: Info brief

◙ ◙ Aanklachten in verband met afpersing in stijgende lijn

            De Nationale Civiele Politie meldde dat ze 8.672 aanklachten in verband met afpersing ontving gedurende 2018. Dat is 72% meer dan in 2015. Ook dit jaar gaat het aantal aanklachten in stijgende lijn. Alleen al voor januari en februari werden 1.793 aanklachten opgetekend.  

            Raúl Figueroa, hoofd van de  Eenheid tegen de Afpersing van het Openbaar Ministerie vermeldt van zijn kant dat de slachtoffers met angst en wantrouwen zitten, waardoor vele gevallen niet aangegeven worden. Hij zei:

‘Het is een gewone misdaad geworden, iedereen perst af.’

            Een doorlichting van het Centrum voor Nationaal Economisch Onderzoekswerk (CIEN) had het over een ernstig probleem dat de bevolking teistert. De slachtoffers betalen tussen 100 quetzales en 10.000 quetzales.

‘Het is een misdaad die gedurende vele jaren miskend werd en voortwoekerde.’

            De handelaars, de buschauffeurs, eigenaars van woningen en de taxichauffeurs zijn de belangrijkste slachtoffers van de afpersers. De handelaars en de buschauffeurs zijn de sectoren die het minst aangifte bij de politie doen. De afpersers beschikken immers over de persoonlijke gegevens van hun slachtoffers en bedreigen hen met fysieke agressie. De misdaad van afpersing veroorzaakt onder meer migratie en schulden en ze houdt de graad van armoede bij de bevolking in stand.                                                   

            Het Openbaar Ministerie vermeldt dat er vorig jaar 454 veroordelingen van afpersing voor het gerecht uitgesproken werden. (op 8.672 gevallen.)

            Raúl Figueroa wijst erop dat de beschuldigden meestal ook moord, onwettige wapendracht en bezit van drugs op hun kerfstok hebben. Hij voegde er nog aan toe dat zowel het slachtoffer als de misdadiger zichzelf in een ‘werkrelatie’ beschouwen die een cirkelvormig systeem creëert waarbij betalingen als een normale zaak gebeuren. 

◙ ◙ Santa Lucía Cotzumalguapa herdenkt Walter Voordeckers

            Het is negenendertig jaar geleden dat Walter Voordeckers CICM, pastoor van de parochie Santa Lucía Cotzumalguapa vermoord werd.

            Mario Coolen uit Nederland, innig verbonden met de Vereniging Herinnering Waardigheid en Hoop (AMDE) van Santa Lucía Cotzumalguapa, berichtte ons over de activiteiten die de vereniging rond de 39ste verjaardag onderneemt.

            Op 12 mei herdachten leden van (AMDE) samen met parochianen hun voormalige pastoor. Een eucharistie- viering werd opgedragen in de plaatselijke kerk. Daarna volgde een tocht naar het kerkhof waar hij begraven ligt. Daar werd gebeden, geluisterd naar toespraken van uitgenodigden en een bibliografie van Walter voorgelezen.

Doorheen het jaar zal AMDE verder verschillende activiteiten ondernemen.

* Er worden formele stappen gezet in de richting van het stadsbestuur om te bekomen dat de straat waar Walter vermoord werd naar hem genoemd wordt.

* Scholen zullen bezocht worden en boeken overhandigd aan de leerlingen met het profiel en het leven van Walter.

* Het verzoek dat ingediend werd op 1 oktober 2018 aan de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten om de staat Guatemala ter verantwoording te roepen wordt opgevolgd.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙  Bisschop Juan Gerardi herdacht

 Op 26 april 1998 werd bisschop Juan Gerardi in de hoofdstad van Guatemala door militairen vermoord.

De ‘Monseigneur Gerardi-beweging‘ publiceerde een communiqué met als titel: 

‘De Verzoening ontstaat uit de waarheid en de gerechtigheid, nooit uit de vergetelheid’

Hieronder een fragment:

 ‘Deze gedachte, tegelijkertijd het centrale thema van onze herdenking van Monseigneur Gerardi dit jaar, bewijst eens te meer de helderziendheid van onze bisschop martelaar. Het is verrassend actueel, omdat we de afgelopen weken hebben gezien hoe de afgevaardigden die tot de uitgesproken groep van de corrupte en ongestrafte personen behoren, de vaste overtuiging van Juan Gerardi tegenspreken. Ze beweren dat de verzoening in Guatemala door magie zal verschijnen, het resultaat… van vergetelheid! 

Daarom willen zij de Wet op de Nationale Verzoening (decreet 145-96) hervormen met initiatief 5377, waarbij de strafrechtelijke aansprakelijkheid voor misdaden zoals genocide, marteling en gedwongen verdwijning, zoals bedoeld in artikel 8, wordt afgeschaft. 

 Deze misdaden moeten uit het geheugen worden gewist (totale amnestie), niet om tot verzoening te komen zoals zij hypocriet verkondigen, maar om zichzelf en degenen die hen in dienst hebben genomen veilig te stellen en om zich op die manier te vrijwaren van vervolging en sancties. 

 Een dergelijke wetshervorming zou echter voorbijgaan aan het feit dat dergelijke misdaden nooit verjaren en ze zou de spot drijven met de slachtoffers en het universele recht.

 Wij leden van de ‘Monseigneur Gerardi-beweging’ en de bevolking voor wie hij zijn bloed heeft vergoten, wij moeten een wet verwerpen, die nog maar eens een teken van corruptie en straffeloosheid zou worden. 

 Daarom nemen we Monseigneur Gerardi in onze herinnering op. De moord willen we niet in de schuif van de vergetelheid laten liggen. Elk jaar herdenken we hem opnieuw. Vooral in een verkiezingsjaar als 2019 willen we ons herinneren en inspireren in zijn kritische ingesteldheid en de optie voor de armen die zijn leven lang kenmerkte en die hij met zijn bloed heeft bekrachtigd. Het geloof in God dwingt ons om ons politiek te positioneren, omdat God zelf geeft om de “polis”, dat wil zeggen om degenen die tot de maatschappij behoren, vooral de armen, de mensen die als restjes, als afgedankten en als vuilnis worden behandeld.’

◙ ◙   Walter Voordeckers herdacht

Walter was pastoor van Santa Lucia Cotzumalguapa toen hij op 12 mei 1980 vermoord werd door een paramilitair commando onder  bevel van generaal Fernando Romeo Lucas García, toenmalig president van Guatemala.

Omwille van zijn uitgesproken engagement met de stakende suikerrietkappers, die een menswaardig ( overlevings-)loon eisten, werd hij ‘persona non grata’ voor de militaire machthebbers en hun mecenassen, de schatrijke eigenaars van de suikerrietplantages in de regio van de zuidkust. Walter werd het slachtoffer van een barbaars regime, militair deskundig begeleid en politiek de hand boven het hoofd gehouden door de hoogste beleidsinstanties in de Verenigde Staten.

◙ ◙ Invitation –  Crisis and hope in Central America  9 May 2019, 19:00 to 21:00

➤ Frauke Decoodt – Journalist, specialized in Honduras.

➤ Alexandra Sánchez – Doctoral researcher at KU Leuven, specialized in Latin-American migration to the US.

➤ Melissa Vida – Journalist, specialized in El Salvador.

➤ Joren Janssens – Historian at KU Leuven, specialized in military regimes and armed conflicts in Guatemala.

➤ René Rodríguez-Fabilena – Sociologist at UA, specialized in environmental governance in Nicaragua.

➤ Wies Willems – Policy officer at Broederlijk Delen, specialized in natural resources.

 Moderator: An Baccaert – Journalist specialized in Latin America at VRT, Flemish Radio and Television.

 Debate in English, with simultaneous translation into Dutch.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙ Samenkomst met personeel van de Delegatie van de Europese Unie in Guatemala

            De Algemene Vergadering van EU-LAT Netwerk (2 en 3 april) eindigde met een ontmoeting met twee Guatemalteekse personeelsleden van de Delegatie (of Ambassade) van de Europese Unie in Guatemala.   Jennifer Echeverría isFocus Punt voor de mensenrechten en Claudia Barillas, verantwoordelijke voor de civiele maatschappij, de agenda en de lokale autoriteiten. 

            We wisselden met hen van gedachten en toetsten onze informatie en onze gegevens over de huidige toestand in Guatemala. Zo kwamen uiteraard de thema’s aan bod waaraan wij speciale aandacht wijden, namelijk de Europee Unie en de institutionele crisis in het land. Er wordt inderdaad ook een campagne tegen de Europese Unie opgezet: verdachtmakingen en beschuldiging van ‘financiering van de wanorde.’ Sommige ambassadeurs, zoals de Zweedse, die zich uitten voor de verdediging van de mensenrechten, krijgen bedreigingen te verduren. 

            De Guatemalteekse minister van Buitenlandse Zaken ging zelfs zover te verklaren dat ook Stefano Gatto, sinds september 2016 ambassadeur van de EU in Guatemala, tot persona non grata zou kunnen verklaard worden.  

In 2018 kwam er een breuk tussen de regering enerzijds en de organisaties voor de verdediging van de mensenrechten en de internationale gemeenschap anderzijds.

             Er werden tijdens onze ontmoeting belangrijke activiteiten gesignaleerd waaronder:

* De resolutie van  het Europees Parlement over Guatemala in maart dit jaar, waarvoor we met EU-LAT Netwerk gelobbyd hebben.     

* De uitspraak begin januari dit jaar van de G13 (de donorlanden waaronder voor Europa de Delegatie van de Europese Unie, Duitsland, Frankrijk, Italië, Nederland, Noorwegen, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland) waarbij ze de regering aanzetten tot respect voor de grondwettelijke orde.

* De ‘Grupo Filtro’ in Guatemala (die bestaat uit de Delegatie van de Europese Unie, het Kantoor van het Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, de ambassades van Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, de VS, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Zweden) volgt de 19 zaken op van de verdedigers van de mensenrechten die dit jaar vermoord werden. Om de zes maanden zijn er daaromtrent vergaderingen met het Openbaar Ministerie.

De ‘Delegaties’ of ‘ambassades’ van de Europese Unie zijn de diplomatieke vertegenwoordigingen van de Unie in derde landen.

De belangrijkste sectoren van de ontwikkelingssamenwerking van de Europese Unie in Guatemala zijn: voedselveiligheid, oplossing van conflicten, de vrede, de veiligheid en het concurrentievermogen.

            Ondanks alle problemen gaat de ‘Delegatie’ in Guatemala door met steun aan de civiele maatschappij.

◙ ◙ Mouvement des Jeunes de la Rue à Guatemala (MOJOCA)

            Een van de partnerorganisaties van Wereldsolidariteit is Mojoca. In een vorige INFO BRIEF berichtten we over het bezoek van een delegatie van Wereldsolidariteit aan hun partnerorganisaties in Guatemala.

            Vooral onze zuiderburen laten zich in deze niet onbetuigd. Reeds jaren werken ze rond straatjongeren in de hoofdstad Guatemala. Daar vierden ze in december 2018 de 25ste verjaardag van de werking. In Wallonië en Brussel kunnen ze rekenen op financiële steun op basis van verkoop van artisanale producten, solidariteitsacties, giften van organisaties en particulieren. Vorig jaar brachten ze 142.777 euro samen.

            Een van de doelstellingen is medische zorg verschaffen en de ondervoeding bestrijden onder die jongeren.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

Bedrijven en mensenrechten zijn geen vrienden.

            Op 2 en 3 april hielden we de eerste algemene vergadering van EU-LAT Netwerk dit jaar. We gaven present met  iets meer dan dertig op de kantoren in Brussel.

            Zweden zette zich extra in de picture. Enthousiast konden we een nieuwe lidorganisatie verwelkomen.            

Naast DIAKONIA, het netwerk van vijf Zweedse kerken en sweFor, de Zweedse Beweging voor Verzoening, die reeds langer bij ons zijn en ondermeer werkzaam in Guatemala, sloot zich nu ook de Lutheraanse kerk (tot 2000 de staatskerk van het land) bij ons netwerk aan (ook al werkzaam in Guatemala.)

            Een van de belangrijke thema’s die we behandelden was:

‘Mensenrechten en bedrijven in het kader van de relaties van de Europese Unie met Latijns-Amerika.’

            Reeds in de jaren 70 hebben organisaties en bewegingen van de civiele maatschappij de aanvaarding van een internationale bindende  regularisatie van de internationale bedrijven nagestreefd.

            Een expert gaf  ons tijdens onze bijeenkomst enkele noties mee. Op de eerste plaats signaleerde hij een spanning tussen twee  criteria. Enerzijds is er de voorrang van de mensenrechten boven gelijk welk ander publiek beleid, handel, investering, ontwikkelingssamenwerking. Die maatregel werd opgelegd door een internationale wetgeving. Anderzijds is er de verplichting van de staten om de activiteiten van de privésector te beschermen. In de praktijk zien we dat bedrijven, vooral multinationals, misbruiken tegen de mensenrechten begaan. Wat blijkt? In feite hebben de transnationale bedrijven rechten, maar geen plichten. De  officiële beleidsmakers laten dat toe. De straffeloosheid heerst alom.

            Het is wel niet gemakkelijk voor de staten, indien ze dat al zouden willen, om de situatie dienaangaande te controleren. Er bestaan immers obscure netwerken van investeringen die  het de betrokken partijen moeilijk maken er toe over te gaan om rekenschap te geven over hun handel en wandel. We hebben het hier dan over bedrijven, banken, holdings, financieringskantoren, agentschappen, pensioenkassen, ontwikkelingsbanken.  Hun werking is onderling nauw verstrengeld. Wie is verantwoordelijk voor wat?

            Vandaar dat de belangrijkste heersende normen nu nog altijd puur op vrijwillige basis gebeuren. En men is er niet in geslaagd om de rechten van gemeenschappen en personen te beschermen, die nadeel ondervinden van de commerciële, vooral transnationale bedrijven.

            Nadat een indrukwekkende groep actoren van de civiele maatschappij nog maar eens voor de dag kwamen met het thema, nam de Raad voor de Mensenrechten van de VN in 2014 een resolutie aan die een intergouvernementele werkgroep in het leven riep. Die werkgroep kreeg het mandaat om een internationaal juridisch bindend instrument over de transnationale bedrijven met betrekking tot het respect voor de mensenrechten uit te werken. Gedurende drie eerste sessies van 2015 tot 2017 discussieerde deze werkgroep de inhoud, het bereik, de hoedanigheid en de vorm van het toekomstig akkoord.

            In 2018 gingen de  onderhandelingen over een kladtekst, gepresenteerd door de voorzitter van de werkgroep.

            Al die tijd is de civiele maatschappij zeer actief geweest om het proces op te volgen.

De Europese Unie.

            Van bij het begin was de Europese Unie het bindend karakter niet genegen. Bij de aanvang was de houding zeer confuus. De Unie viel zelfs het proces aan. Later focuste Europa meer op de principes van de VN van 2011. Daar sprak men over drie fundamenten, de bevolking beschermen voor de nadelige gevolgen, de mensenrechten respecteren en de slachtoffers van eventuele geweldpleging te vergoeden.  Ondertussen heeft de ervaring ons geleerd dat maatregelen op vrijwillige basis niet functioneren. We zien dat zelfs bedrijven met ‘een hoge graad van sociale ondernemingsverantwoordelijkheid’ betrokken zijn bij misbruiken tegen de mensenrechten.

Zelfs indien de staten de verdedigers van de mensenrechten willen beschermen tegen de nadelige impact van de corporatieve activiteiten, dan nog kunnen die pogingen ondergraven worden door de verplichtingen die de zelfde staten sinds jaren moeten opvolgen ten overstaan van de wetten van handel en investeringen. En die wetten zijn wel bindend, solide en gedetailleerd. De instrumenten voor de mensenrechten daarentegen die gericht zijn op het beschermen van door misbruiken van bedrijven benadeelde personen en volkeren zijn tot op vandaag vaag en niet bindend.

De instrumenten voor de mensenrechten daarentegen die gericht zijn op het beschermen van door misbruiken van bedrijven benadeelde personen en volkeren zijn tot op vandaag vaag en niet bindend.

EU-LAT Netwerk is nu bezig met het opmaken van een document dat de strategie en de concrete acties formuleert die wij zullen kunnen hanteren in onze werking. 

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’

Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙ Historisch Archief van de Nationale Politie: Quo vadis?

            Het Historisch Archief van de Nationale Politie is een enorme schat aan documenten. Het loopt over een tijdspanne vanaf de oprichting in 1881 tot haar beëindiging in 1997. De documenten werden gevonden in 2005 door personeel van de Procureur van de Mensenrechten in de installaties van het voormalig Hospitaal van de Nationale Politie in zone 6  van de hoofdstad. Het was verwaarloosd. Het bevat 80 miljoen folies.

            Gustavo Meoño werd benoemd tot nationale coördinator van een equipe die de vondst dag na dag operationeel maakt. Maar op 31 juli vorig jaar werd zijn contract beëindigd. Ondertussen werden meer dan 23 miljoen documenten gedigitaliseerd en ter beschikking gesteld voor publieke consultatie zowel in Guatemala als in het buitenland. Ik nam contact op met Gustavo om te weten hoe het met hem gesteld was na ongunstige berichten. Hij stuurde mij op 14 februari  een bericht terug. Ik geef hieronder een fragment:

 

‘Beste Guido, ik verheug mij iets van jou te vernemen. Inderdaad gedurende meer dan een jaar, vanaf eind 2017 tot nu toe, hebben de problemen in Guatemala zich almaar opgestapeld.  De machten die de straffeloosheid nodig hebben om hun politieke, economische en militaire belangen te behouden en te vermeerderen, hebben een totale contraoffensieve aanval ingezet. Een van hun belangrijkste doelstellingen is voorzeker het beëindigen van de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid (CICIG), daarnaast opnieuw controle krijgen op het Openbaar Ministerie, de eerbare rechters uitrangeren, het Grondwettelijk Hof neutraliseren of beëindigen en de Procureur voor de Mensenrechten stopzetten. Maar ze zijn er ook op uit om andere meer punctuele doelstellingen aan te pakken zoals het Historisch Archief van de Nationale Politie en verschillende organisaties van de civiele maatschappij.

In die context kreeg ik zeer agressieve aanvallen te verduren die uitmondden in mijn opzeg begin augustus 2018. Van dan af  zijn de bedreigingen en de druk op mij en op mijn familie verergerd. Dit heeft ons verplicht om het land half september te verlaten. Met een solidaire abrazo en de kameraadschap van altijd Gustavo’  

◙ ◙ Afscheid van de Guatemalteekse genodigden van Broederlijk Delen

            Op 26 maart kwamen we samen op de kantoren van Broederlijk Delen in Brussel. Het was op de vooravond van het vertrek van de zes genodigden die ter gelegenheid van de jaarlijkse vastencampagne van Broederlijk Delen hun verhaal ten beste gaven. Die campagne stond dit jaar in het teken van Guatemala. We presenteerden  Afobelgica, Guatebelga, Internationale Vredesbrigades, Stedenband Herent, Vrienden van Guatemala en  Solidair met Guatemala. Ook het Serge Berten Comité werd vernoemd.

            Na een gezamenlijk avondmaal genoten we van een optreden van een van hen, Guillermo Santillana. Hij vertegenwoordigt het ‘Teatro de Títeres Armadillo.‘ Hij evoceerde een gevecht tussen de zorg voor natuur en leefmilieu en de verloedering door de aanwezigheid en de ingreep van bedrijven.

            Daarna gaven wij hen te kennen waar wij voor staan en hoe we ons met onze werking verhouden tot Guatemala. Vervolgens gaven zij zelf hun indrukken weer over hun verblijf hier in België gedurende enkele beklijvende en intensieve weken.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’ Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

  

◙ ◙ Ombudsman voor de Mensenrechten in Brussel

            Op 11 maart ontmoetten we Jordán Rodas Andrade, Ombudsman voor de Mensenrechten in Guatemala en Gabriela Mundo, Commissie Buitenlandse Betrekkingen van de Ombudsman op de kantoren van EU-LAT Netwerk.

            De Ombudsman legde ons uit dat zijn mandaat beantwoordt aan een staatsinstelling en over vijf jaar loopt tot 1922. De Ombudsman staat onder de bevoegdheid van de Commissie Mensenrechten van het Congres. Hij wist ons te vertellen dat er een grote afstand gerezen is tussen president Jimmy Morales en zijn aanhang, waaronder veel volksvertegenwoordigers. Zij staan haaks tegenover andere staatsinstellingen. Onze twee bezoekers zien dat het gerechtsapparaat in Guatemala niet meer onafhankelijk werkt.  

            De president stuurt een boodschap uit van presidentiële soevereiniteit waarbij hij en zijn aanhang  buiten discussie staan.    Hij slaat niet alleen beslissingen van bepaalde staatsinstellingen zoals het Grondwettelijk Hof in de wind, maar ook kritiek die vanuit het buitenland komt. Zo probeerde hij de ambassadeur van Zweden het land uit te krijgen. Hij gaf ook Michele Bachelet, voormalig president van Chili en huidig VN-Commissaris voor de Mensenrechten lik op stuk omdat ze kritiek uitte op het feit dat het Congres twee heikele wetsontwerpen wil goedkeuren. Daarnaast wilde de president de Ombudsman himself buitenspel zetten. Staatsinstellingen zijn bedreigd. Ook ambassades worden een halt toegeroepen bij mogelijke tussenkomst. In de VS weet men niet goed welke kant uit. Zelfs het Hoog Kiestribunaal staat onder discussie en dreigt zijn onafhankelijkheid  te verliezen. Nochtans kent Guatemala geen geschiedenis van fraude binnen de sferen van het Hoog Kiestribunaal. Alvaro Arzú, voorzitter van het Congres staat aan de kant van de president en vind dat mensenrechten een commercie zijn.       

(Gabriela Mundo, Commissie Buitenlandse Betrekkingen van de Ombudsman)

            De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (CIDH) laat niet veel van zich horen. Waarom niet? Er zijn geen risico’s. De magistraten van het Grondwettelijk Hof lopen geen levensgevaar. 

            Gelukkig is er nog de VN-Commissie (CICIG), ook als die gedeeltelijk buitenspel gezet is, naast de civiele maatschappij en de vele inheemse bewegingen die de Ombudsman steunen. 

            De houding van de Europese Unie is niet meer zo categoriek over het feit dat de regering van Guatemala CICIG buitenspel zet. Het mandaat loopt nochtans tot september dit jaar. En daarna komt wellicht geen verlenging meer. Men wordt gewaar dat de Europese Unie zich aan het voorbereiden is op een Guatemala zonder VN-Commissie.

Prioriteiten voor ons lobbywerk

De rechtsstaat  versterken.Onder andere  de Speciale Procureur tegen de Straffeloosheid (FECI) met Francisco  Sandoval

            Op de vraag welke dan de prioriteiten voor ons zijn, kregen we een aantal suggesties.

            Daarnaast ook steun aan de Ombudsman voor de Mensenrechten en aan het Openbaar Ministerie. Steun aan rechters, aan het Histories Archief van de Nationale Politie, dat ook gevaar loopt, steun aan de civiele maatschappij, vooral de verdedigers van de mensenrechten. Met andere woorden: steun aan de rechtsstaat! 

            Op een vraag van ons of de VN-Commissie zonder Iván Velásquez een groot probleem is? was het antwoord: Op zich niet, op voorwaarde dat het mandaat niet afgeslankt wordt. 

            Wat betreft het wetsvoorstel op de NGO’s en de civiele maatschappij: Daar is weinig transparantie over. Er zou een gerucht de ronde doen dat er een lijst bestaat van NGO’s  die zullen opgedoekt worden. 

En de Europese Unie?

            Wat kan de steun van de Europese Unie zijn voor de verdedigers van de mensenrechten?

Bezoeken afleggen om ginder de situatie op te nemen; het uitbouwen van beschermingsmechanismen hier om mensen die gevaar lopen gemakkelijk op te vangen. 

            ‘Maar we hebben de indruk dat er voor de Europese Unie wat sleet zit op het item ‘mensenrechten.’ Het is nu al ‘corruptie’ wat de klok slaat.’ 

  En de nabije toekomst? Er is nieuwe hoop gerezen op basis van de verkiezingen voor de autoriteiten en het Congres in juni dit jaar. Voor het Congres kan dit betekenen dat er vele kleine partijen hun vertegenwoordigers binnen krijgen. En die kunnen niet zomaar allemaal gemanipuleerd worden.  

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’: Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙ Virtueel op de koffie bij Europarlementariërs

            Met het EU-LAT Netwerk van Europese NGO’s en Comités voor Latijns-Amerika spraken we af om de Europarlementariërs van onze respectieve landen aan te spreken met het verzoek om toch nog vóór de verkiezingen van mei en gezien de dramatische toestand in Guatemala een dringende resolutie goed te keuren tijdens de maandelijkse plenaire vergadering in Straatsburg. Dat als eerste taak. En hen daarnaast te verzoeken om bepaalde belangrijke problemen in acht te nemen.

Ikzelf richtte mij e-mailsgewijs tot Bart Staes (De Groenen/Vrije Europese Alliantie), Ivo belet (Europese Volks Partij), Kathleen Van Brempt (Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten), Marc Demesmaeker (Europese Conservatieven en Hervormers) en Guy Verhofstadt (voorzitter van de Europese liberale fractie ALDE.)

Ik kreeg een antwoord van Ivo Belet, Bart Staes en Kathleen Vanbrempt metin bijlage hun (DRAFT)tekst waarin ze hun standpunten naar voor schuiven om dan in Straatsburg tot een consensus te komen.

            In een van de (DRAFT)teksten merkte ik dat er geen directe verwijzing opgenomen was naar het wetsvoorstel in het Guatemalteeks Congres in verband met nationale verzoening,  dat erop aanstuurt om amnestie te  verlenen aan de voormalige oorlogsmisdadigers. Ik signaleerde dit aan de betrokkenen.

Ik raak summier de thema’s aan die in 14 punten behandel werden.

ᴥ Het Parlement duidt op het toegenomen aantal moorden en gewelddaden, met name op vrouwen en mensenrechtenverdedigers, verzoek om een einde te maken aan straffeloosheid.

            ᴥ Oproep aan de autoriteiten een einde te maken aan alle vormen van intimidatie jegens het Guatemalteekse middenveld, en met name mensenrechtenorganisaties; een onafhankelijke rechterlijke macht waarborgen, haar onafhankelijkheid eerbiedigen en te zorgen voor een onpartijdig gerechtelijk apparaat.

            ᴥ Nadruk op het belang ter consolidatie van de inspanningen om corruptie en straffeloosheid te bestrijden. Signaleren van beschuldigingen van intimidatie en bedreigingen jegens magistraten, rechters en aanklagers.

            ᴥ Parlement is overtuigd van de essentiële rol die CICIG gespeeld heeft. Het Europees Parlement is in dit verband verheugd over het uitvoeringsbesluit van de Europese Commissie van september 2018 om het verlengde mandaat van de CICIG met 5 miljoen euro extra uit het Instrument voor Ontwikkelingssamenwerking te ondersteunen voor het jaarlijkse actieprogramma voor Guatemala voor 2018. Vraag om onder auspiciën van de Verenigde Naties een onafhankelijk onderzoek uit te voeren dat klaarheid brengt over welk effect het werk van de CICIG uiteindelijk op het justitiële systeem in Guatemala heeft gehad

            ᴥ Overtuiging dat de voorgestelde wijziging van de nationale verzoeningswet een ernstige bedreiging vormt voor de rechtsstaat in Guatemala. Het Parlement deelt de opvatting van de Hoge Commissaris van de VN dat de in het wetsvoorstel vervatte amnestie voor schenders van mensenrechten, plegers van misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdadigers nog meer geweld in het land zou uitlokken.

            ᴥ Parlement is bezorgd over de voorgestelde wet inzake niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties.

            ᴥ Bezorgdheid over de klachten in verband met het ontbreken van vrije, voorafgaande raadplegingen met kennis van zaken (IAO-Verdrag 169). Parlement herinnert aan de aanbeveling van de speciale VN-rapporteur dat de rechten van inheemse volken volledig moeten worden geëerbiedigd overeenkomstig de internationale normen, die het recht op vrijwillig, voorafgaand en geïnformeerd overleg omvatten.

            ᴥ Herhaling van het verzoek om mensenrechtenverdedigers en met name vrouwelijke mensenrechtenverdedigers te beschermen. Parlement steunt de maatregelen die de Europese ambassades en de EU-delegatie in Guatemala tot dusver hebben getroffen.

            ᴥ Beklemtoning dat de Guatemalteekse autoriteiten de juridische en lichamelijke veiligheid van Lolita Chávez, finaliste van de Sacharovprijs, moeten afkondigen en waarborgen, mocht ze besluiten om naar haar thuisland terug te keren.

            ᴥ Aandringen dat de verkiezingen in Guatemala op vreedzame en transparante wijze plaatsvinden en dat de veiligheid van alle kandidaten wordt gewaarborgd.

            ᴥ Parlement betreurt dat de Guatemalteekse vredesakkoorden na meer dan 20 jaar nog steeds niet uitgevoerd zijn en zelfs dreigen te worden ontmanteld.

            ᴥ Parlement verzoekt de Guatemalteekse regering te zorgen voor het democratisch en politiek toezicht op en de professionalisering van de Nationale Politie en andere instellingen zoals de CONRED, de nationale coördinator voor rampenvermindering, om te voorkomen dat zij een militair karakter krijgen en dat humanitaire steun via het leger vloeit.

            ᴥ Parlement wijst de Guatemalteekse regering erop dat de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Midden-Amerika als essentieel onderdeel een mensenrechtenbepaling bevat.

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’

Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙ Noord-Zuid  Middenveld liet van zich horen.

            We kwamen samen op 2 maart in het Vlaams Parlement in Brussel. 300 personen schreven zich in, waarvan 270 effectief opdaagden voor de jaarlijkse ontmoetingsdag van de 4dePijler. Voorzitter Bea Cantillon beet de spits af. Ze kondigde het campagnethema 2019 aan: ‘Dat zijn jullie allemaal!’

            Daarna kwam Patrick Develtere, adviseur voor Europees Sociaal Beleid aan de beurt. Hij was de vader van het begrip ‘vierde pijler’ alweer zoveel jaren geleden. Hij zei dat deze beweging veel invloed uitgeoefend heeft wat betreft de ontwikkelingssamenwerking ten overstaan van de eerste, de tweede en de derde pijler.

            Ondertussen is een serieuze evolutie van het denken rond ontwikkelingssamenwerking ontstaan. Hij schetste een aantal belangrijke elementen daarvan: eigenaarschap van de mensen ginder die het doen; wij zijn erbij aangesloten, dus geen eigenaars; harmonisatie en coördinatie van organisaties onderling, zowel ginder als hier; wederzijdse verantwoording in rapporten, zij aan ons, maar ook wij aan hen (hoe gaan wij hier met gelden voor ontwikkelingssamenwerking om?)

            Een belangrijk nieuws was de jaarlijkse speech van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europee Unie. Daarin stelde hij onder meer dat in de toekomst de Europese Unie moet mikken op een alliantie met Afrika. (Nota van de redactie: de Belgische ontwikkelingssamenwerking heeft zich sinds enkele jaren totaal uit Latijns-Amerika teruggetrokken.)Een lang en deugdelijk verhaal van de conferencier, te lang om hier voldoende samen te vatten.

            Daarna nam Els Hertogen het woord. Zij is adjunct-directeur van 11.Nationaal. Ze had het over de verkiezingen en hoe wij onze stem moeten laten horen over ontwikkelingssamenwerking naar de regering toe.

            Klaas Decorte is projectleider van de campagne bij 11.11.11. Hij lichtte ons in over de nieuwe campagne 2019. Het draait rond changemakers, mensen, bewegingen, organisaties die werken aan duurzame verandering in de wereld, zoals wij allemaal. Het gaat over de kern van wat wij allemaal doen. Vandaar nood aan sterke verhalen, projecten, beweging, dossiers, opinies, artikels,… De uitstraling van mensen zal centraal staan.

De 10e verjaardag van het ontstaan van het vierde pijler netwerk werd gevierd. Er werden bloemen uitgedeeld aan een vijftal groepen die zich indertijd (toen de registratie van start ging) als eersten inschreven. 

Jacques Mevis en Luc Callaerts die instaan voor het 11. 11.11-Fonds voor de Vierde Pijlers deelden ons mee dat er 150 inzendingen binnenkwamen met een verzoek om een project voor 1000 euro’s te bekostigen. Er zijn echter maar voldoende fondsen voor 100 projecten aan 1000 euro.

            Dit zou in de nabije toekomst best opgetrokken worden tot 150.000 euro voor 150 projecten. Hun opdracht bestaat erin het fonds te spijzigen, bijvoorbeeld door uit te kijken bij bedrijven en stichtingen. Er wordt tevens gewerkt aan drie documenten, een over ‘De kracht van vrouwen,’ een tweede ‘Naar een integriteitcode of ethische code voor vierde pijlers’ en ten slotte een petitie om goedkopere geldtransfers af te dwingen. Die actie wordt gedragen door 194 organisaties. Men mikt op het reduceren van de bankonkosten voor transfers van ‘remesas‘ tot hooguit 3%.

            Er grepen daarnaast zowel in de voor- als in de namiddag een aantal keuzeworkshops plaats.

Workshop Latijns-Amerikaanse groepen.Wij waren daar aanwezig met mensen uit Haïti, Peru, Ecuador, en vertegenwoordigers van drie groepen voor Guatemala.

Guido De Schrijver –

Steungroep ‘Solidair met Guatemala’- Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

◙ ◙ CICIG terug van nooit echt weggeweest

            Na een maand afwezigheid kwam de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid, die door de president van het land verbannen werd, terug te voorschijn.

            Onlangs vertegenwoordigde Leily Santizo, Guatemalteekse advocaat, CICIG voor het Tribunaal voor Hoog Risico ‘B.’ Daar werd de tussentijdse etappe van de hoorzitting in verband met een Zaak Manipulatie van het Gerecht behandeld.  Een voormalige openbare aanklager staat er terecht. De verdediger van de beschuldigde probeerde CICIG als toegevoegde aanklager buiten spel te zetten. Als argument voerde hij aan dat de president het akkoord met CICIG had opgezegd. En dus had advocaat Leily Santizo geen enkele bevoegdheid in het proces. Daarop werd de opinie van het Openbaar Ministerie gehoord. Volgens het OM was het verzoek van de verdediging onwettelijk. Want op 9 januari had het Grondwettelijk Hof het presidentieel akkoord om CICIG eenzijdig en voortijdig stop te zetten opgeschort. Uiteindelijk gaf rechter Miguel Angel Gálvez het Openbaar Ministerie en CICG gelijk.

◙ ◙ Uitnodiging: Hallo Guatemala-fan!

            Je bent actief in een solidariteitsgroep die een link heeft met Guatemala? Of je bent misschien op inleefreis geweest naar Guatemala afgelopen zomer of langer geleden? Of je hebt een speciale band met dit land?
Graag nodigt Broederlijk Delen je uit, want we krijgen hoog bezoek!

            Broederlijk Delen ontvangt in maart zes gasten uit Guatemala. Allen hebben ze een link met het thema van onze campagne: als medewerker van een lokale organisatie, als veldwerker of als kunstenaar. Tijdens hun verblijf in Vlaanderen nemen ze de tijd om zich in te leven in onze cultuur, maar ook om op tal van plaatsen te getuigen over hun werk en leven in Guatemala. Ontdek wie ze zijn, en waar en wanneer jij ze aan het woord kan horen op www.broederlijkdelen.be/bezoek-uit-guatemala.

            We dachten dat ook jullie hen wel eens wilden ontmoeten, enerzijds om hen te leren kennen, anderzijds om hen te laten zien hoeveel mensen er in Vlaanderen een groot hart hebben voor Guatemala.

Op 26 maart ben je welkom voor dit ontmoetingsmoment, samen met een hapje en een drankje. Na een korte voorstelling van elke organisatie, is er gelegenheid tot een informele uitwisseling. De voertaal is Spaans, maar er zal fluistervertaling naar het Nederlands beschikbaar zijn.

Waar: Broederlijk Delen, Huidevettersstraat 165 in Brussel

Wanneer: dinsdag 26 maart vanaf 17.30u. Einde voorzien tegen 21.00u.

Wil je er graag bij zijn? Laat dan zeker iets weten vóór 21 maart aan terri.grootjans@broederlijkdelen.be.  Zo kan zij jouw maaltijd reserveren.Graag tot dan! Terri Grootjans

◙ ◙ Uitnodiging:  Aalst, 23 maart 19uur

            Wij nodigen je graag uit. Solidair met Guatemala en Broederlijk Delen-Aalst slaan de handen in elkaar en organiseren een avond met getuigenissen, poëzie en muziek over Guatemala.  Ook Ana Lucía Morán zal bij ons zijn. Zij is lid van het ‘Internationaal Platform tegen de Straffeloosheid.’    

(Met medewerking van stad Aalst)                                                    

Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’

** Geen amnestie voor oorlogsmisdadigers

Het Congres van Guatemala buigt zich over een initiatief  om de Wet op de Nationale Verzoening te hervormen. Die hervorming stuurt erop aan om de schuldigen van misdaden tegen de menselijkheid (gewelddadige ontvoering, genocide, folterpraktijken, verkrachting en seksuele slavernij), begaan tijdens het intern gewapend conflict, algemene amnestie te verlenen. Het parlementair initiatief voor de hervorming van die wet is een nieuwe poging om de straffeloosheid in het land te bestendigen. Bovendien staat het haaks op internationale afspraken die de staat aangegaan heeft wat betreft mensenrechten. Daardoor zouden immers het onderzoek, de processen en de sancties ten overstaan van de verantwoordelijken van de misdaden gestopt worden. Het zou tevens een drastische achteruitgang betekenen in de opbouw van de vrede en de gerechtigheid.

Een aantal Guatemalteekse organisaties trok aan de alarmbel en lanceerde een communiqué om het initiatief in het Congres aan te vechten. Daarop verspreidde het ‘Centro por la Justicia y el Derecho Internacional (CEJIL)’ op zijn beurt een internationale oproep.

De oproep mikt op 2500 ondertekeningen. Die wordt afgeleverd aan verschillende vertegenwoordigers van de Guatemalteekse staat en dit met het oog op een publieke audiëntie in San José, Costa Rica. Daar zal de staat Guatemala op 11 maart moeten verschijnen voor het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten (CIDH)  in een van de ophefmakende processen, namelijk dat van de moord op de veertienjarige Marco Antonio Molina Theissen, waarbij de familie al 37 jaar op gerechtigheid wacht.

Wij ondertekenden voor het Europees Netwerk van Oscar Romero Comités

** Vrienden van Guatemala in Ieper

               Op 17 februari organiseerde de negenkoppige groep zijn jaarlijks eetfestijn Kip Archiduc. Ze konden rekenen op een goede 45 vrijwilligers om de klus te klaren en kregen 310 eetlustigen over de vloer van het Technisch Instituut Heilige Familie.

               De groep blijft zich engageren voor een duurzame ontwikkeling van de kansarme bevolking in Guatemala.

               De projecten die ze samen voor een termijn van 5 jaar (tot en met 2021) steunen:                      

• Tussenkomst in het inschrijvingsgeld voor volwassenenonderwijs (IGER) in CHANTLA.

• Financiële steun voor de verdere uitbouw van de basisschool “PRIMAVERA“.

• Studiebeurs voor tien studenten in de middelbare school
• RANDSTAD 10.
• Financiële steun voor het aankopen van o.a. medicinale planten in het dispensarium USPANTAN. 

** In Tqanil dankt Eric Gruloos uitschieters

In het nr. 64 van februari 2019 dankt Eric:

‘…een paar uitschieters van groepen die in 2018 een grotere duw gaven aan enkele projecten. Het college van Veurne dat op inleefreis kwam in juli 2017 organiseerde met vaderkensdag 2018 een groot ontbijt aan huis… Dank aan leerkrachten, familie en vrienden van de jonge mensen. We kregen van hen 2.500 euro.  

In Louise-Marie, Maarkedal kwamen via de muziek van de jaren 80 mensen samen op de dansvloer en bij een gezellig onderonsje. Dank aan familie en vrienden die zich al 3 keer achter dit initiatief zetten en dit jaar 3.200 euro bij elkaar brachten. 

De kalender 2019. Anne en Dirk kwamen vorig jaar rond Pasen op bezoek en maakten voor de derde keer een kalender met foto’s van San Miguel en een woord van Manu Verhulst die de foto’s laten inspireren. Dat initiatief bracht meer dan 6.000 euro bij elkaar.  Dank ook aan de verkoopsters en verkopers die vóór en na de eucharistievieringen en bij andere activiteiten paraat stonden om die te verkopen.  

Dank aan scholen, parochies, groepen, waar we bij gelegenheid iets mogen gaan vertellen en die op eigen initiatief telkens weer onze handen vullen.’

Guido De Schrijver – Steungroep ‘Solidair met Guatemala’
Lidorganisatie van EU-LAT Network en van het Europees Netwerk Oscar Romero Comités